Google’s Gemini AI verwijdert watermerken, wat zijn de ethische en juridische zorgen?

dinsdag, 18 maart 2025 om 18:45

gemini ai nu ook beschikbaar in nederland mobiele app nu te downloaden

Een nieuwe ontwikkeling in de wereld van kunstmatige intelligentie zorgt voor opschudding: Google’s Gemini 2.0 Flash AI-model blijkt in staat om watermerken uit afbeeldingen te verwijderen. Watermerken beschermen foto’s tegen ongeoorloofd gebruik, maar deze AI verwijdert ze razendsnel en nauwkeurig – zelfs het iconische Getty Images-logo is niet veilig.

Gebruikers op platformen als X (voorheen Twitter) en Reddit ontdekten deze functie, wat stevige vragen oproept over copyright, misbruik en de verantwoordelijkheid van Google.

Gemini 2.0 Flash introduceert geavanceerde beeldbewerking

Google heeft onlangs een experimentele versie van Gemini 2.0 Flash uitgerold voor ontwikkelaars. Dit AI-model biedt geavanceerde beeldgeneratie en -bewerking. Al snel ontdekten gebruikers een opvallende functie: het automatisch verwijderen van digitale watermerken.

Een watermerk, vaak een semi-transparant logo of tekst over een afbeelding, is normaal gesproken lastig te verwijderen zonder zichtbare sporen na te laten. Gemini 2.0 Flash wist echter zelfs complexe watermerken, zoals die van Getty Images, vrijwel onzichtbaar te verwijderen en de lege plekken slim op te vullen.

Controverse rondom copyrightschending

De ontdekking verspreidde zich razendsnel via techblogs en sociale media. Ironisch genoeg promootte Google tegelijkertijd hun SynthID-tool, bedoeld om AI-afbeeldingen te voorzien van watermerken. Dat hun eigen model watermerken kan verwijderen, plaatst Google in een lastig parket.

Bovendien is het verwijderen van een copyright-watermerk zonder toestemming illegaal. Dit roept vragen op over juridische aansprakelijkheid: kan Google verantwoordelijk worden gehouden als gebruikers Gemini 2.0 Flash voor misbruik inzetten?

Dubbele standaard bij Google?

In dezelfde periode kondigde Google aan dat Google Foto’s een watermerk (SynthID) toevoegt aan AI-bewerkte beelden. Maar dat Gemini 2.0 Flash tegelijkertijd bestaande watermerken kan verwijderen, lijkt tegenstrijdig. Dit wekt de indruk dat Google zowel poortwachter als omzeiler van watermerken is.

Hoewel deze functies nog beperkt beschikbaar zijn (alleen voor ontwikkelaars via AI Studio), klinkt er een duidelijke oproep om waakzaamheid en snelle actie.

Copyright en eigendomsrecht onder druk

Watermerken zijn cruciaal voor fotografen, kunstenaars en stockfotobureaus om hun werk te beschermen. Als AI-modellen ze moeiteloos kunnen verwijderen, ontstaan er juridische en ethische problemen:

Stockfoto-websites en individuele makers verliezen inkomsten.
Auteursrechten worden ondermijnd.
In veel landen, waaronder de VS en de EU, is het verwijderen van identificerende markeringen zonder toestemming wettelijk verboden.

Ethische dilemma’s voor AI-ontwikkelaars

Deze kwestie roept een bredere ethische vraag op: moeten AI-bedrijven beperkingen inbouwen om misbruik te voorkomen? Andere AI-modellen, zoals OpenAI’s GPT-4 en Anthropic’s Claude, weigeren expliciet om watermerken te verwijderen. Dat Google’s AI dit wél kan, stelt hun AI-ethiekbeleid ter discussie.

Vragen die spelen:

Was dit een bewuste keuze of een onbedoeld neveneffect?
Hoe snel zal Google ingrijpen om misbruik te voorkomen?
Hoe behoudt de industrie het vertrouwen in AI-bedrijven?

Impact op de creatieve industrie

Fotografen en grafisch ontwerpers vrezen dat deze technologie piraterij vergemakkelijkt. Stockfoto’s kunnen gratis worden verkregen door simpelweg het watermerk te laten verwijderen door AI, in plaats van de rechten te kopen.

De Coalitie voor Content Provenance en Authenticiteit (C2PA), waar Google lid van is, werkt juist aan standaarden om digitale content te beschermen. Gemini’s functie ondermijnt die inspanningen.

Google’s reactie: nog geen actie

Google heeft nog geen uitgebreide verklaring gegeven, behalve dat de beeldbewerkingsfuncties experimenteel zijn en niet bedoeld zijn voor productiegebruik. Kritiek hierop is dat de technologie nu al door ontwikkelaars kan worden misbruikt.

Kevin Collier, techjournalist: “Google spreekt met twee monden: SynthID moet authenticiteit garanderen, maar Gemini wist watermerken. Dit ondermijnt hun geloofwaardigheid.”
AI-experts roepen op tot snelle aanpassingen, zoals een expliciete weigering om copyright-markeringen te verwijderen.

Op Reddit reageren fotografen verontrust:

LensCraft: “Als AI al mijn voorbeeldafbeeldingen schoonmaakt, verdien ik niets meer.”
Anderen wijzen erop dat watermerkverwijderingstools al bestonden, maar dat AI de drempel verlaagt.
Sommigen verdedigen Google: “Het model is nog niet publiek, laten we niet te snel oordelen.”

Toekomstperspectief

Google zal waarschijnlijk snel maatregelen nemen:

Detectie van bekende watermerken om verwijdering te blokkeren.
Waarschuwingen of gebruikersovereenkomsten tegen misbruik.
Verbetering van SynthID om watermerkverwijdering tegen te gaan.

Deze situatie kan de ontwikkeling van geavanceerdere watermerken versnellen:

Dieper verankerd in beelddata (onzichtbare metadata-watermerken).
Variabele patronen die lastiger te herkennen en te verwijderen zijn door AI.
SynthID-gebaseerde detectietools om manipulatie aan te tonen.

De kwestie trekt ook de aandacht van beleidsmakers, vooral in de EU met haar strenge auteursrechtenrichtlijnen. Mogelijk komen er nieuwe regels die:

Beperken dat AI-modellen watermerken kunnen verwijderen.
Een keurmerk voor ethische AI-ontwikkeling introduceren.

Dit incident draagt bij aan de groeiende roep om transparante AI-regelgeving.

Conclusie

Google’s Gemini 2.0 Flash AI laat zien hoe krachtig AI kan zijn, maar roept ook serieuze ethische en juridische vragen op. De technologie kan auteursrechten ondermijnen en creatieve makers financieel schaden.

Balans tussen innovatie en verantwoordelijkheid is cruciaal. AI-bedrijven moeten waarborgen inbouwen zodat krachtige tools niet onbedoeld worden ingezet voor illegaal of onethisch gebruik. Dit incident benadrukt de noodzaak van ethische AI-ontwikkeling, betere copyrightbescherming en heldere regelgeving.

De komende maanden zullen cruciaal zijn voor hoe Google en de AI-industrie omgaan met deze uitdagingen. AI-innovatie blijft zich snel ontwikkelen, maar zonder de juiste voorzorgsmaatregelen kan het meer schade dan vooruitgang brengen.