Trump-regering zet strijd tegen staatsregels voor AI voorlopig stop

De regering van Donald Trump heeft tot nu toe afgezien van een harde juridische strijd tegen ongeveer 50 staten die eigen regels voor kunstmatige intelligentie willen opstellen. Volgens een artikel van TechCrunch is een eerder plan voor een federaal verbod op staatsregelgeving voor AI voorlopig in de ijskast gezet.

Eerst was er een voorstel in de maak waarmee staten tien jaar lang zouden worden belemmerd om nieuwe AI-regels in te voeren. Dat verbod stond in een wetsvoorstel waarmee onder andere het Congres de bevoegdheid van de staten wilde beperken. Het plan stuitte echter op massale weerstand, zowel van staten die eigen regels wilden maken als van belangengroepen die vonden dat veiligheid en transparantie op lokaal niveau niet genegeerd mochten worden. 

Uiteindelijk werd besloten om het onderwerp voorlopig niet actief op de rechtsweg te gaan voeren. In plaats daarvan houdt de federale overheid zich terug, wat ruimte geeft aan staten die zelf AI-regelgeving willen verkennen.

Een belangrijke reden is dat het pushen van een verbod staatsrechten in gevaar bracht – traditionele bevoegdheden van deelstaten om technologie, veiligheid en privacy lokaal te regelen kwamen in het geding. Daarnaast was er politiek verzet: zowel Republikeinen als Democraten in staten zeiden dat ze regels nodig hadden om AI-risico’s in te dammen.

Bovendien lijkt de federale voorkeur te verschuiven naar het stimuleren van één nationale standaard in plaats van meerdere lokale versies. De president uitte vorige weken op sociale media dat de VS een uniforme standaard nodig heeft, in plaats van een “patchwork” van 50 verschillende regels.

Door de pauze vanuit Washington krijgen staten ruimte om zelf AI-wetgeving te ontwikkelen. Ze hoeven voorlopig geen rekening te houden met federale juridische acties tegen hun regels. Dit kan leiden tot meer variatie in hoe AI in verschillende staten wordt gereguleerd: bijvoorbeeld in gebieden zoals dataprivacy, modeltransparantie en aansprakelijkheid.

Tegelijk betekent het dat bedrijven die AI-technologieën aanbieden of gebruiken, met een complexer landschap te maken kunnen krijgen. Waar eerder sprake leek van één federale standaard, ontstaat nu het risico dat staten regulering op verschillende wijzen invullen, wat voor bedrijven meer onzekerheid kan inhouden.

Voorlopig lijkt de federale overheid de escalatie van stappen tegen staten met eigen AI-regels uit te stellen. Het is niet uitgesloten dat in de toekomst alsnog meer uniforme regelgeving komt, maar op dit moment is de situatie duidelijk: staten hebben voorlopig wat meer bewegingsvrijheid, en de federale dreiging van rechtszaken is naar de achtergrond gegaan.

De dynamiek tussen federale overheid en staten op het gebied van AI-regelgeving blijft daarmee spannend. In een tijd waarin AI snel evolueert en vragen over veiligheid, toezicht en ethiek toenemen, is het duidelijk dat het juridisch en politiek krachtenveld in beweging is, met ruimte voor staten om eigen keuzes te maken, voorlopig zonder directe federale inmenging.