Trump-administratie grijpt in tegen staten die AI willen reguleren

De regering van Donald Trump overweegt een uitvoerend bevel waarmee de federale overheid zichzelf de bevoegdheid geeft om wetten van deelstaten die AI reguleren, te blokkeren of aan te vechten. Volgens een concepttekst van het bevel, zoals gemeld door The Verge, komt er een speciaal team, de “AI Litigation Task Force”, onder leiding van de minister van Justitie, dat wetten van staten zoals Californië en Colorado zal aanvallen omdat die volgens Washington de ontwikkeling van AI in de weg staan. Dit nieuws werd gerapporteerd door The Verge.

De federale overheid betoogt dat het lappendeken van 50 verschillende staatswetten een belemmering vormt voor de nationale concurrentiekracht op het gebied van kunstmatige intelligentie. Volgens het plan zou de federale overheid staten kunnen uitsluiten van financiële steun, bijvoorbeeld via het breedbandfonds BEAD, als zij regels aannemen die de federale visie op AI of de groei van de sector ondermijnen. President Trump zelf sprak over “woke AI” die volgens hem politieke ideologie zou promoten in plaats van objectieve technologieontwikkeling. 

De Task Force krijgt een tijdschema van 90 dagen waarin meerdere federale agentschappen moeten bepalen welke staten niet voldoen aan het federale AI-beleid. Staten die wetten aannemen die “innovatie hinderen” of “onredelijke restricties” stellen, kunnen door de federale overheid worden aangeklaagd of worden uitgesloten van fondsen.

Voor staten betekent dit dat wanneer zij eigen regels willen maken over bijvoorbeeld algoritmische discriminatie of veiligheid van AI-modellen, zij het risico lopen op federale tegenwerking of op verlies van subsidie­mogelijkheden. Voor tech-bedrijven betekent dit ook iets: één standaardsysteem op federaal niveau zou kunnen gelden, in plaats van 50 verschillende regels. Dat kan de reguleringslast verlagen, maar de vraag is of dat ook de bescherming van burgers vergroot.

Er bestaat twijfel of het federale bevel binnen de grondwettelijke bevoegdheden valt, met name omdat staten traditioneel bevoegd zijn voor veel zaken rond consumenten­bescherming en technologie­toepassingen. Critici zeggen dat het gebruik van federale fondsen als drukmiddel om staatsregulering te verhinderen, juridisch vatbaar is voor de argumenten rond staatsrechten en federale financiering.

Deze stap laat zien hoe snel technologiepolitiek verandert: AI is inmiddels niet alleen een vraag van innovatie, maar ook van macht en regelgeving. Het voorstel van Trump-administratie weerspiegelt een visie waarin federale uniformiteit belangrijker wordt dan variatie tussen staten. Voor wie technologie en regelgeving volgt, is dit een signaal dat AI-beleid geen lokaal terrein blijft maar een nationale aangelegenheid wordt.

Het voorgenomen bevel van de Trump-administratie zou het evenwicht tussen federale macht en staats­soevereiniteit verschuiven in het domein van AI-regulering. Of het daadwerkelijk gaat door en standhoudt in de rechtbanken, blijft onzeker, maar de intentie is duidelijk: een federale standaard in plaats van een lappendeken van staatswetten.