Een hyperrealistische
video van rapper Tupac Shakur (2Pac) die zogenaamd in Cuba leeft, verspreidt zich razendsnel op sociale media. De video, gemaakt met de nieuwe videotechnologie
Sora van OpenAI, laat de vermoorde hiphoplegende in verbluffend detail zien: hij praat, loopt door de straten van Havana en glimlacht naar de camera alsof het een documentairefragment is.
Wat de video bijzonder maakt, is niet alleen het realistische aspect, maar de mate waarin het publiek wordt misleid. Veel kijkers geloven in eerste instantie dat de beelden echt zijn. De huidstructuur, schaduwen en gezichtsuitdrukkingen zijn zo overtuigend dat zelfs ervaren editors moeite hebben om het verschil te zien tussen AI en werkelijkheid.
Bovenstaande video ziet er echt uit, maar natuurlijk zie je wel dat het niet helemaal klopt. Sam Altman van OpenAI probeert de negatieve effecten te temperen: ze zijn bezig met het geven van meer
rechten aan mensen met copyright. Maar dat zal niet voor alle (overleden) mensen gelden. Dit blijft een grijs gebied.
Hyperrealistische AI-video’s als nieuwe grens
De Sora-technologie, die tekst kan omzetten in levensechte video’s, is pas kort openbaar beschikbaar maar wordt al ingezet voor experimenten, kunstprojecten en – steeds vaker – virale memes. Het 2Pac-fragment is een van de eerste voorbeelden waarin AI en popcultuur samenkomen in een vorm die nauwelijks van echt te onderscheiden is.
In de video, die op YouTube, X en TikTok miljoenen keren is bekeken, lijkt 2Pac kalm te praten over zijn ‘nieuwe leven’ in Cuba. Achter hem vraagt een fan om een handtekening.
Ethische grenzen: eerbetoon of misleiding?
Hoewel veel fans het zien als een ‘digitale hommage’, wijzen critici op de ethische risico’s van zulke realistische
deepfakes. De video wekt de indruk dat 2Pac daadwerkelijk nog leeft – een mythe die al decennia rondgaat – en versterkt zo bestaande complottheorieën.
Daarnaast speelt de vraag wie toestemming moet geven voor het gebruik van iemands gelijkenis na overlijden. De familie Shakur heeft in dit geval geen enkele betrokkenheid gehad. Ook platforms als X en TikTok worstelen met de balans tussen creatieve vrijheid en het voorkomen van misleiding.
Grenzen tussen fantasie en werkelijkheid vervagen
De discussie over de 2Pac-video legt bloot hoe snel de grens tussen kunstmatige verbeelding en feitelijke realiteit vervaagt. Wat ooit sciencefiction leek, is nu een praktische realiteit: binnen enkele minuten kan iemand een overtuigende video maken van een overleden beroemdheid op een willekeurige locatie.
Hoewel het fragment voor velen bedoeld is als grap of eerbetoon, toont het vooral de kracht – en het gevaar – van moderne AI-technologie. Sora opent een nieuw tijdperk van digitale creatie, maar dwingt ons ook tot reflectie over waarheid, toestemming en respect. Deepfakes zijn steeds makkelijker te maken. En Sora is zeker niet het enige video en AI platform dat dit faciliteert.