AI-deepfakes zetten de relatie tussen beroemdheden en hun fans onder druk

In online fandoms verschijnt steeds meer mediacontent die niet door mensen is gemaakt maar door kunstmatige intelligentie. AI-gegenereerde beelden, video’s en zelfs stemmen van beroemdheden worden gemaakt en verspreid. Ondanks dat veel beroemdheden bezwaar uiten, blijft deze content circuleren, volgens The Verge.

Voor sommigen onder de fans is het maken van zulke AI-deepfakes niet enkel een creatieve uiting maar ook een kans om volgers te winnen, invloed te scoren of zelfs geld te verdienen. Op platforms zoals x (het vroegere Twitter) kunnen geverifieerde accounts profiteren van hun populariteit en engagement, waardoor het lucratief kan zijn om virale AI-content te posten.

Vele beroemdheden hebben duidelijk gemaakt dat ze niet willen dat hun uiterlijk, stem of imago op die manier wordt gebruikt. Sommigen noemen het creepy, exploitatie of zelfs schadelijk. Toch circuleren de AI-bewerkingen verder, vaak zonder hun toestemming.

Die botsing tussen intentie en realiteit leidt soms tot heftige reacties binnen fan-gemeenschappen. Er ontstaan discussies over wat respectvol is tegenover de persoon die je bewondert, en wat grensoverschrijding is. Voor vele fans voelt het alsof hun rol verandert in iets dat lijkt op exploitatie of manipulatie.

De opkomst van AI-technologie maakt het veel eenvoudiger om realistische beelden of video’s van beroemdheden te genereren. Dat breidt het repertoire van fan-content exponentieel uit: vroeger bestond fan-materiaal vooral uit zelfgemaakte tekeningen, covers of edits; nu volstaat een prompt om beelden of stemimitaties te creëren. Die lage drempel verandert wat fans kunnen maken en delen.

Voor sommige fans en makers is die wijziging aantrekkelijk. AI-content kan snel viral gaan, brengt likes en reacties op, en hoort bij de competitieve omgeving van sociale media. Voor fans die al veel volgers hebben, loont het om provocerende of opvallende AI-content te maken.

Maar die ontwikkeling gaat niet zonder risico’s. AI-deepfakes kunnen misplaatst, intimiderend of zelfs schadelijk zijn, vooral als ze seksueel getint zijn of gebruikt worden om mensen verkeerd af te schilderen. Voor de beroemdheden zelf dreigt verlies van controle over hun eigen imago: hun gezicht, stem of persoonlijkheid kunnen gemanipuleerd worden zonder hun toestemming of medeweten.

Daarnaast kan de verspreiding van deepfakes de relatie tussen fans en hun idolen vervormen. Wat ooit een oprechte bewondering was, dreigt te veranderen in een oppervlakkige consumptie van “content”, waarbij de mens achter de ster vervaagt tot een algoritmisch speelobject.

De huidige golf van AI-gegenereerde fanmedia verandert fandoms fundamenteel. Voor veel fans is het gemakkelijker dan ooit om creatief te zijn. Voor makers kan het winst opleveren. Maar de prijs is hoog: de autonomie en waardigheid van beroemdheden, het respect voor hun identiteit en de band tussen fan en idool staan onder druk.

In een tijd waarin technologie steeds toegankelijker wordt, is het belangrijk dat fandoms zich bewust worden van wat er gebeurt. Want fanschap, dreigt te verschuiven naar iets mechanisch, commercieels en ontmenselijkend.