EU onderzoekt Meta om verbod op concurrerende AI-chatbots in WhatsApp

Meta wordt onderzocht door de European Commission (EC) vanwege een nieuwe beleidsregel rond WhatsApp. De EC vermoedt dat de regels waarmee Meta aanbieders van externe AI-chatbots buitensluit, de concurrentie kunnen verstoren, aldus TechCrunch.

In oktober 2025 paste Meta de voorwaarden aan voor wat wel en niet is toegestaan op de WhatsApp Business API. Nieuwe AI-diensten mogen sindsdien niet langer via WhatsApp hun chatbots aanbieden. Vanaf 15 januari 2026 geldt het verbod ook voor bestaande aanbieders. Alleen de eigen AI-assistent van Meta, Meta AI, blijft dan beschikbaar.

Volgens de EC zou die maatregel sterke concurrenten zoals ChatGPT en andere externe AI-modellen effectief buitensluiten. Daardoor dreigt Meta zijn dominante positie binnen de messaging-markt te gebruiken om AI-concurrentie de nek om te draaien.

De EC stelt dat de nieuwe regels van Meta mogelijk in strijd zijn met de Europese mededingingsregels. Door rivalen uit te sluiten van een platform met honderden miljoenen gebruikers, kan innovatie worden geremd en krijgen gebruikers feitelijk geen keuze meer. Regulering is volgens de EC nodig om te voorkomen dat dominante platforms de markt naar hun hand zetten.

In voorgaande maanden onderzocht het al de situatie in Italië. Daar beoordeelt de nationale mededingingsautoriteit of Meta met soortgelijke aanpassingen zijn machtspositie misbruikt.

De EC kan een verbod opleggen op de nieuwe WhatsApp-voorwaarden of voorlopige maatregelen nemen om verdere uitsluiting van concurrenten te voorkomen. Mogelijk wordt Meta verplicht de toegang voor externe AI-diensten te herstellen. In theorie kan Meta bij overtreding ook geconfronteerd worden met boetes tot 10 procent van de wereldwijde omzet.

Voor gebruikers betekent dit dat in de komende weken duidelijkheid zal komen of externe AI-chatbots binnenkort weer beschikbaar zijn binnen WhatsApp. Voor bedrijven die op WhatsApp vertrouwden om AI-diensten aan te bieden, kan dit grote gevolgen hebben.

De zaak toont aan hoe machtig tech-bedrijven kunnen zijn als ze de toegang tot populaire apps controleren. Messaging-diensten zoals WhatsApp vormen veel meer dan chattools: ze zijn poortwachters voor welke digitale diensten miljoenen gebruikers bereiken. Als die poortwachters beslissen welke AI-diensten wel of niet mogen, bepaalt dat mee hoeveel keuze en innovatie er is.

Het onderzoek van de Europese Commissie is daarom niet alleen van belang voor Meta of WhatsApp, maar voor het bredere debat over macht, concurrentie en controlerechten in de wereld van kunstmatige intelligentie.