Nederland werkt aan eigen ChatGPT met hulp van mediabedrijven

Onder leiding van TNO ontwikkelt Nederland een eigen taalmodel dat moet concurreren met grote internationale spelers als OpenAI en Google, meldt NRC vandaag. Het project, voorlopig GPT‑NL genoemd, wordt getraind op grote hoeveelheden Nederlandstalige tekst afkomstig van onder andere DPG Media, Mediahuis, het ANP en NRC.

Het model moet eind dit jaar of begin 2026 klaar zijn voor gebruik. De ambities zijn hoog: Nederland wil met GPT‑NL een volwaardig alternatief bieden voor buitenlandse generatieve AI-systemen, maar dan speciaal afgestemd op de Nederlandse taal en cultuur.

Wat GPT‑NL uniek maakt, is dat het volledig wordt gevoed met Nederlandstalige bronnen. De Nederlandse eigenaars hebben bovendien toestemming gegeven voor het gebruik van hun materiaal. Niet alleen journalistieke artikelen, maar ook documenten van de overheid en archieven van bijvoorbeeld de Tweede Kamer maken deel uit van het trainingsmateriaal. De focus ligt op het ontwikkelen van een taalmodel dat de Nederlandse samenleving en cultuur goed begrijpt. Dat is iets waar bestaande Engelstalige modellen vaak tekortschieten. Bijna alle Nederlandse nieuwsbedrijven hebben een belangrijk deel van hun archief beschikbaar gesteld. De publieke omroep is naar verluidt nog in gesprek.

Naast de technische ontwikkeling wordt ook gewerkt aan een infrastructuur waarmee techbedrijven op termijn toegang kunnen krijgen tot het Nederlandse model of de onderliggende data. Mediaorganisaties hopen hiermee meer grip te krijgen op het gebruik van hun werk door AI-bedrijven. Momenteel gebruiken buitenlandse techreuzen vaak tekst van nieuwsmedia zonder daarvoor te betalen of toestemming te vragen.

Door samen te werken onder leiding van een publieke partij als TNO willen de betrokken uitgeverijen sterker staan in toekomstige onderhandelingen over licenties en vergoedingen.

Hoewel het model in eerste instantie gericht is op professionele gebruikers in Nederland, houden de ontwikkelaars de deur open voor bredere toepassingen. GPT‑NL moet laten zien dat ook kleinere landen hun eigen AI kunnen bouwen: op eigen bodem, in hun eigen taal.