RAM-crisis door AI-drang maakt pc’s en smartphones duurder

De wereldwijde schaarste aan werkgeheugen (RAM) heeft grote gevolgen voor iedereen die een pc, laptop, smartphone of spelcomputer wil kopen. Wat ooit relatief goedkoop was, is in 2025 drastisch in prijs gestegen, volgens een artikel van The Verge.

De snelle expansie van datacenters voor kunstmatige intelligentie veroorzaakt een enorme vraag naar geheugenchips. Grote leveranciers zoals Samsung, SK Hynix en Micron richten zich steeds meer op high-end geheugen voor AI-servers, waardoor de levering van gewone DRAM-modules voor consumenten flink daalt. Daardoor ontstaat er schaarste op de markt voor pc-bouwers, smartphone-fabrikanten en gamers.

Chipfabrikanten zijn bovendien terughoudend om hun productiecapaciteit snel uit te breiden. Na eerdere periodes van overcapaciteit en te lage vraag, zijn veel bedrijven voorzichtig geworden. Nieuwe fabrieken opstarten duurt bovendien jaren. Daardoor is het niet waarschijnlijk dat de prijzen op korte termijn dalen.

De gevolgen zijn al duidelijk zichtbaar. Werkgeheugen-modules zijn 2 tot 4 keer duurder geworden dan enkele maanden geleden. Voor pc-bouwers en gamers betekent dat dat de totale prijs van een nieuwe rig flink stijgt. Voor smartphones vertaalt het zich soms in tientallen dollars extra op de adviesprijs.

Fabrikanten reageren door hun producten te herconfigureren: sommige laptops of desktops worden straks geleverd met minder werkgeheugen, of modules met lagere snelheid. Anderen verhogen simpelweg hun verkoopprijzen om de verhoogde componentkosten te compenseren.

Steeds vaker kiezen bedrijven voor “voorraadstrategieën”: zodra er RAM beschikbaar is, kopen ze bulkhoeveelheden in om op veilig te spelen. Dat drijft de prijzen verder op.

De RAM-crisis raakt niet alleen gamers of computerliefhebbers. Apparaten als tablets, slimme apparaten en zelfs single-board-computers (zoals bepaalde “mini-pc’s”) stijgen in prijs of krijgen minder geheugen. Fabrikanten van hardware voor werk, educatie of IoT zien dezelfde druk op hun kosten.

Ook SSD’s en andere geheugen-componenten voelen de nasleep: doordat chipfabrikanten prioriteit geven aan geheugen voor AI-servers, is de productie voor consumententoepassingen verminderd. Daardoor stijgen ook prijzen van opslag, en neemt de levertijd voor hardware toe.

Analyses wijzen erop dat fabrikanten hun productiecapaciteit voorlopig niet zullen uitbreiden. Voor hen is de winstgevendheid van AI-geheugen hoger dan van consumentenchips. Daardoor blijft het aanbod voor normale DRAM beperkt. Experts verwachten dat de schaarste en de hoge prijzen tot minstens 2027 aanhouden.

Bovendien is de vraag naar geheugen niet tijdelijk. Met de groei van AI-gebruik, cloud-diensten, datacenters en high-performance hardware, blijft de druk op de markt hoog. Voor consumenten en bedrijven is het daarom lastig om te plannen: nieuwe aankoop of upgrade betekent vandaag vaak een stuk duurder uit.

Als je overweegt een pc of smartphone aan te schaffen of te upgraden, kan het verstandig zijn om niet te lang te wachten. De kans is groot dat prijzen verder stijgen, of dat specifieke geheugenconfiguraties tijdelijk uitverkocht raken.

Bij laptops en desktops kan het helpen om te kiezen voor modellen met minder geheugen of iets oudere configuraties, zolang die nog redelijk geprijsd zijn. Voor wie zelf wil bouwen: vergelijk verschillende aanbieders, en overweeg tweedehands of gerefurbished hardware. Die zijn nu soms aantrekkelijker geprijsd. Deze RAM-crisis laat zien hoe afhankelijk onze technologie is geworden van chipmarkten en productie-keuzes van grote spelers.