AI-explosie zet wereldwijd toeleveringsketens onder druk

De recente enorme vraag naar kunstmatige intelligentie leidt wereldwijd tot een tekort aan geheugen- en chiponderdelen. Wat begon als schaarste op componentniveau, is volgens een nieuw artikel van Reuters uitgegroeid tot een wereldwijde supply-chain crisis, volgens Reuters.

Het tekort treft onder andere DRAM-chips, de “gewone” geheugenchips die in computers en smartphones worden gebruikt, en nog geavanceerdere onderdelen zoals HBM (high-bandwidth memory), nodig voor AI-processors in datacenters. Sinds februari zijn de prijzen in sommige segmenten verdubbeld.

Voorraden zijn scherp gedaald. Waar leveranciers eerder meerdere maanden voorraad hadden, is dat nu teruggebracht naar slechts weken. Deze situatie dwingt leveranciers, fabrikanten en technologiebedrijven om allerlei noodmaatregelen te nemen: sommigen bestellen “zoveel als mogelijk is” en accepteren fors hogere prijzen.

Techbedrijven als Microsoft, Google en ByteDance zijn verwikkeld in een hevige wedloop om beschikbare geheugenchips. Producten voor consumenten raken moeilijker verkrijbaar en duurder.

Sommige winkels in Japan hebben de verkoop van harde schijven en geheugenmodules al beperkt om hamsteren te voorkomen. Fabrikanten van smartphones waarschuwen voor prijsstijgingen. 

Volgens analisten dreigt het chiptekort niet alleen technologische problemen te veroorzaken. Het kan ook een macro-economisch risico zijn. Bedrijven die plannen hadden voor nieuwe AI-data-centers of digitale infrastructuur, dreigen vertraging op te lopen.

Bovendien kunnen langere levertijden, prijsstijgingen en onzekerheden over beschikbaarheid leiden tot vertraging in technologische vernieuwingen of tot verhoging van kosten voor consumentenelektronica.

De kern van het probleem is dat chipfabrikanten massaal zijn overgeschakeld op de productie van HBM en andere “premium” chips voor datacenters. Die leveren hogere marges op dan de chips voor consumentenapparaten. Daardoor daalt de productie van DRAM- en NAND-chips, die nog altijd de basis vormen voor veel standaard apparaten.

Sommige fabrikanten hadden al plannen om oudere soorten chips te stoppen, waardoor de schaarste werd versterkt. Volgens insiders was de industrie verrast door de snelheid en omvang van de vraag. 

De tekorten en hoge prijzen kunnen voorlopig blijven aanhouden. Fabrikanten waarschuwen dat nieuwe productiecapaciteit voor conventionele geheugenchips pas in 2027 of later beschikbaar is.

Voor bedrijven en consumenten kan dat betekenen dat nieuwe producten duurder worden, leveringen langer duren en technologische vooruitgang vertraagt. Voor AI-initiatieven dreigt het dat projecten stilvallen of worden uitgesteld vanwege gebrek aan hardware.

De huidige crisis laat de keerzijde zien van de snelle opmars van AI: hoe krachtig en veelbelovend die technologie ook is, de infrastructuur erachter wordt zwaar op de proef gesteld.