Een recente tweet van het Amerikaanse ministerie van Energie zorgde wereldwijd voor opschudding:
“AI is the next Manhattan Project, and THE UNITED STATES WILL WIN.”
Een krachtige uitspraak, maar ook een beladen vergelijking die vragen oproept over hoe we als wereld samen – of juist tegenover elkaar – omgaan met kunstmatige intelligentie.
Manhattan Project als metafoor: krachtig of gevaarlijk?
De Manhattan Project-vergelijking verwijst naar de geheime ontwikkeling van de atoombom tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het leidde tot de vernietiging van Hiroshima en Nagasaki, en werd pas na afloop bekendgemaakt.
AI hiermee vergelijken suggereert:
- Een race om suprematie
- Mogelijke existentiële risico’s
- Geheimhouding en controle vanuit de staat
Voor veel burgers en ontwikkelaars wekt dit angst en achterdocht op. Als AI als wapen wordt gezien, in plaats van als publieke innovatie, verliezen we misschien de werkelijke potentie uit het oog.
Geopolitieke toon: "THE UNITED STATES WILL WIN"
De tweede helft van de tweet – “THE UNITED STATES WILL WIN” – ademt techno-nationalisme.
Toch is AI:
- Grensoverschrijdend: Innovatie vindt plaats via open-source gemeenschappen, internationale samenwerkingen en wetenschappelijke publicaties.
- Mondiaal gefinancierd: Sinds 2013 is wereldwijd al bijna $1 biljoen in AI geïnvesteerd, met China, de EU en India als grote spelers.
De ‘wij versus zij’-mentaliteit kan samenwerking blokkeren, innovatie vertragen en mondiale afspraken over AI-veiligheid ondermijnen.
“AI is Manhattan + Moonshot + Dotcom”
Een reactie op de tweet vat het treffend samen:
“AI is Manhattan + Moonshot + 90s dotcom craziness.”
Dat klopt. AI is:
- Militair strategisch, zoals het Manhattan Project
- Technologisch ambitieus, zoals de maanrace
- Economisch explosief, zoals de dotcom-bubbel
Maar AI is méér dan dat. Het raakt alle sectoren:
- Zorg & onderwijs
- Infrastructuur & wetenschap
- Cultuur & communicatie
Daarmee kent het geen historisch precedent dat het volledig dekt.
Wat betekent dit voor jou?
We staan aan het begin van een tijdperk waarin AI net zo fundamenteel kan worden als elektriciteit of het internet. Maar:
Als overheden AI enkel als strategisch wapen zien, zonder ethiek of samenwerking, verspelen we misschien de echte waarde.
Voor burgers, ontwikkelaars en beleidsmakers betekent dit: kritisch blijven, meedoen, meedenken. AI-vorming moet een publieke zaak blijven – niet alleen een geopolitieke race.
Conclusie
De Amerikaanse tweet is een krachtig voorbeeld van techno-nationalisme. Het benadrukt hoe bepalend AI wordt, maar legt ook bloot hoe gevoelig en gevaarlijk nationalistische retoriek kan zijn in een wereldwijd verbonden wereld.
De echte vraag is dus niet óf AI belangrijk is – maar welk pad er wordt gekozen wereldwijd: samenwerking of strijd.