Anthropic komt tot schikking in rechtszaak over auteursrechten

Anthropic, maker van de AI-chatbot Claude, heeft een schikking bereikt met een groep Amerikaanse auteurs die het bedrijf ervan beschuldigden miljoenen boeken zonder toestemming te hebben gebruikt om Claude te trainen. Een rechter concludeerde eerder dat het gebruik van die werken deels binnen de “fair use”-regels viel, maar dat het opslaan van piratenkopieën in een centrale bibliotheek een schending van het auteursrecht was. Hierdoor stond Anthropic mogelijk voor een aansprakelijkheid van miljarden, zelfs triljoenen dollars (Publishers Weekly, Reuters).

Met de voorlopige overeenkomst voorkomt Anthropic dat de zaak in december voor de rechter komt. De exacte voorwaarden van de schikking zijn nog niet bekendgemaakt, maar verwacht wordt dat deze in het voordeel van de betrokken auteurs zal uitvallen. De finale goedkeuring van de rechter moet voor 5 september worden ingediend (Wired, AP News).

Hoewel de schikking belangrijk is in deze zaak, zal hij waarschijnlijk geen juridische precedentwerking hebben in lopende en toekomstige rechtszaken tegen andere AI-bedrijven, zoals OpenAI, Microsoft of Meta. Dat komt omdat de zaak specifieke feiten bevat, zoals het downloaden van boeken van illegale bronnen, wat niet per se terugkomt in andere zaken. Bovendien hadden juristen gehoopt dat een hogere rechtbank duidelijkheid zou scheppen over fair use in AI-training, maar deze mogelijkheid wordt nu wellicht uitgesteld (Reuters).

De zaak past in een bredere trend van auteurs, uitgevers en kunstenaars die zich verzetten tegen het gebruik van hun werk in AI-systemen zonder toestemming of vergoeding. Bedrijven als Anthropic en OpenAI gebruiken enorme databestanden om hun modellen te trainen, waarbij vaak boeken, artikelen en kunstwerken worden verwerkt. Veel van dat materiaal is afkomstig uit zogenoemde “shadow libraries” — online archieven met illegale kopieën van boeken en andere werken. Voor schrijvers betekent dit dat hun werk commercieel wordt ingezet zonder dat ze daar controle of inkomsten uit krijgen. Het debat draait daarom niet alleen om auteursrecht, maar ook om de vraag hoe makers in de toekomst eerlijk beloond kunnen worden in een wereld waar AI steeds belangrijker wordt.

Critici wijzen erop dat ondanks de fair-useuitspraak veel onzeker blijft: het gebruik van auteurswerken zonder toestemming, vooral uit shadow libraries, blijkt een kritiek punt. Deze schikking kan als waarschuwing dienen, maar afhankelijk van de details kan dit scenario ook andere partijen aanzetten tot verdere processen in de hoop op gunstigere uitspraken.