Onderzoek: AI gaat banken automatiseren en bedreigt duizenden finance banen

Waar digitalisering in de financewereld de afgelopen jaren vooral draaide om mobiel bankieren en fintech-apps, dient zich nu een nieuwe golf van innovatie aan. De stormachtige groei van kunstmatige intelligentie (AI) komt ook voor de bankiersector en belooft financiële diensten slimmer, sneller en persoonlijker te maken. Achter de schermen schuilt hierdoor ook een ongemakkelijke waarheid: duizenden banen binnen de sector staan mogelijk op de tocht.

Volgens een gezamenlijk rapport van de digitale bank Zopa en onderzoeksbureau Juniper Research kan generatieve AI (GenAI) de Britse bankensector tegen 2030 ruim £1,8 miljard besparen. Daar staat echter een stevige prijs tegenover: zo’n 27.000 banen in de financiële wereld lopen gevaar te verdwijnen.

Zopa’s CTO, Peter Donlon, schetst de impact als “een paradigmaverschuiving die te vergelijken is met de komst van internet of cloud computing.” Volgens hem gaat het niet om een extra hulpmiddel, maar om een fundamentele laag die het hele systeem opnieuw vormgeeft.

Hoewel chatbots en slimme bankapps vaak op de voorgrond staan en de aandacht trekken, laat het rapport zien dat de grootste veranderingen juist achter de schermen plaatsvinden. Tot 82% van de tijdsbesparing, goed voor 154 miljoen werkuren per jaar, komt voort uit de onzichtbare backofficeprocessen. Denk hierbij aan fraudeopsporing, risicobeheer en KYC- (Know Your Customer) en AML- (anti-witwas) controles, die nu grotendeels geautomatiseerd kunnen worden.

De financiële waarde daarvan is enorm: alleen al in deze backofficefuncties wordt een jaarlijkse besparing van £923 miljoen (omgerekend €1,068 miljard) verwacht. Bovendien kan AI met realtime detectie van fraude en foutreductie niet alleen kosten drukken, maar ook aansprakelijkheidsrisico’s van banken verlagen.

Er is echter hoop voor werknemers. Het cijfer van 27.000 bedreigde banen schetst een somber beeld, maar Donlon wijst ook op kansen. Volgens hem ontstaat er juist ruimte voor nieuwe functies rond AI-governance, datastrategie en toezicht op deze geautomatiseerde systemen. “Dit is een unieke kans om het personeel te herscholen en opnieuw vorm te geven,” aldus de Zopa-topman.

Naast deze kostenbesparingen aan de achterkant zet de sector in op personalisatie. Britse banken zullen naar verwachting meer dan €1,2 miljard euro investeren in AI-gedreven klantenservice. Nieuwe generaties chatbots en virtuele assistenten moeten verder gaan dan simpele vragen beantwoorden en worden zelfs verwacht proactief advies te kunnen geven.

Dit kan niet alleen €625 miljoen aan operationele kosten besparen, maar ook 26 miljoen werkuren vrijmaken. Daardoor kunnen menselijke medewerkers zich richten op ingewikkelde klantvragen en relaties die wél een menselijke touch vereisen.