Elon Musk over AI: 'Het kapitalistische pad leidt naar een communistisch utopia'

Elon Musk heeft opnieuw stof doen opwaaien. In zijn recente gesprek met Joe Rogan deelt de Tesla- en X-topman een futuristische visie op kunstmatige intelligentie (AI), apparaten, kunst, muziek en de toekomst van menselijkheid. Volgens Musk staan we aan de vooravond van een technologische revolutie waarin telefoons, apps en zelfs menselijke arbeid verdwijnen. “We’re not going to have a phone in the traditional sense,” zei hij resoluut.

Zijn woorden klinken als sciencefiction, maar Musk beweert dat deze toekomst veel dichterbij ligt dan we denken. “Waarschijnlijk binnen vijf of zes jaar,” voorspelde hij, “zullen apps iets zijn als Blockbuster Video: helemaal verdwenen.”

Musk beschrijft een toekomst waarin de smartphone ophoudt te bestaan zoals we die kennen. “De telefoon zal in wezen een randknooppunt worden voor AI-berekeningen, met slechts wat radioverbindingen om te communiceren,” zei hij. “Er zullen geen besturingssystemen of apps meer zijn. Alleen een scherm en geluid, waarop zoveel mogelijk AI draait.”

Met andere woorden: het apparaat wordt een verlengstuk van de gebruiker en van de AI die op afstand draait. De interactie tussen mens en technologie verschuift van handmatig naar anticiperend. “Wat je ook kunt bedenken, of wat de AI denkt dat jij wilt, dat zal ze je laten zien,” aldus Musk. Het tijdperk van het tikken, zoeken en downloaden lijkt daarmee op zijn einde te lopen.

Deze visie sluit aan bij Musks eerdere overtuiging dat technologie steeds nauwer zal versmelten met de mens. Zijn bedrijf Neuralink werkt al aan hersenimplantaten waarmee mensen direct met computers kunnen communiceren. De stap van smartphone naar naadloze AI-integratie lijkt voor hem dan ook logisch, onvermijdelijk en zelfs wenselijk.

Niet alleen apparaten, ook creativiteit verandert volgens Musk radicaal. “AI-muziek is verontrustend,” gaf hij toe. “Omdat het nu mijn favoriete muziek is.” Hij beschreef hoe kunstmatige intelligentie inmiddels in staat is om nieuwe nummers te genereren in de stijl van zijn favoriete artiesten. “Ze doen al zijn hits, gezongen door een AI-gegenereerde soulvolle stem – het is ongelooflijk. En het wordt alleen maar beter.”

Musk erkent dat deze ontwikkeling vragen oproept over originaliteit, auteurschap en emotie. Toch ziet hij vooral mogelijkheden: een oneindige creatieve ruimte waarin iedereen muziek, kunst en entertainment op maat kan beleven. “De meeste content die mensen over vijf of zes jaar consumeren, zal AI-gegenereerd zijn,” voorspelde hij.

Tijdens het gesprek ging Musk ook in op zijn eigen AI-chatbot, Grok, die geïntegreerd is in X (voorheen Twitter). “Als je mensen op een feestje aan het lachen wilt maken, gebruik Grok dan om iemand te roasten,” lachte hij. Volgens Musk is Grok in staat om “epische, grove roasts” te produceren. “Je kunt blijven zeggen: maak het nog vulgairder, gebruik nog meer verboden woorden – en het wordt steeds absurder. Op een gegeven moment voelt het alsof er een raket in je achterwerk ontploft.”

Musk noemde dat “Grok Unhinged Mode” – een experimentele versie die volgens hem de grenzen van humor en expressie verkent. Hij benadrukte dat de AI constant leert en sterker wordt. “Het is een exponentiële curve. Het wordt elke week slimmer.”

Toch klonk er ook bezorgdheid. Musk waarschuwde dat niemand uiteindelijk volledige controle zal hebben over een digitale superintelligentie. “Niet meer dan een chimpansee controle heeft over mensen,” zei hij. Hij benadrukte dat het belangrijk is om AI te bouwen die “maximaal waarheidzoekend” is. “Je moet een AI niet dwingen om onwaarheden te geloven. Dat is het gevaarlijkste wat je kunt doen.”

Volgens Musk schuilt er groot risico in het programmeren van ideologische vooroordelen in AI-systemen. Hij noemde dat het “woke mind virus” – een term die hij vaker gebruikt om te verwijzen naar wat hij ziet als overdreven politieke correctheid in de techsector. “Als je een AI vertelt dat diversiteit het allerbelangrijkste is, en dat er niets erger is dan iemand verkeerd te genderen, zou die AI kunnen besluiten dat om misgendering te voorkomen, alle mensen moeten verdwijnen.”

Die uitspraak klinkt extreem, maar past bij Musks waarschuwing voor het klakkeloos overnemen van menselijke waarden door machines. “Het is gevaarlijk om een AI een leugen te laten geloven. Als je AI traint op al het afval van het internet, zal het die overtuigingen gewoon herhalen.”

Musk beweerde dat Grok als enige grote AI “mensenlevens gelijk waardeert”, ongeacht afkomst of huidskleur. “We hebben er hard aan gewerkt om Grok echt waarheidzoekend te maken,” zei hij. “Als één AI eerlijk en nieuwsgierig blijft, dwingt dat de rest om dat ook te worden – zoals de overname van Twitter sociale media eerlijker maakte.”

Musk schetste een toekomst met twee mogelijke eindes: een overvloedige wereld of een catastrofale mislukking. In het positieve scenario creëren AI en robots “universeel hoog inkomen” – niet basisinkomen, maar overvloed. “Met AI en robotica kunnen we armoede elimineren en duurzame overvloed creëren,” zei hij. “Dat is het kapitalistische pad naar een communistische utopie.”

In het donkere scenario krijgen we iets dat lijkt op de Terminator-films. “Als je AI programmeert om te geloven dat misgendering erger is dan een kernoorlog, en die AI wordt almachtig, dan handhaaft ze dat idee – en dan zijn we verloren.” Musk schatte de kans op een ramp op twintig procent. “Tachtig procent kans op een goed einde is mooi, maar het is geen zekerheid.”

Volgens Musk zullen mensen in die toekomst niet meer hoeven te werken om te overleven. “Werk wordt optioneel,” zei hij. “Iedereen zal alles hebben wat hij wil: goede gezondheidszorg, overvloed en vrijheid.” De uitdaging zal volgens hem liggen in het vinden van zingeving. “We zullen betekenis moeten vinden buiten werk – in wat we leuk vinden, in relaties, in creativiteit.”

Hij verwees naar de “Culture”-boeken van de Schotse auteur Iain M. Banks, die volgens hem het minst onjuiste beeld schetsen van een toekomst met “duurzame overvloed”.

Aan het einde van het gesprek vatte Musk zijn visie samen in een paradox die typerend is voor zijn filosofie: “Als we het goed doen, krijgen we universeel hoog inkomen en overvloed. Als we het verkeerd doen, krijgen we uitsterving. Of een wereld waarin AI alle hetero blanke mannen doodt om misgendering te voorkomen. Het lot is een ironie-maximalisator.”

Hij lachte, maar zijn blik bleef serieus. “Een nieuwsgierige, waarheidzoekende AI zal de mensheid willen behouden. We zijn interessanter dan stenen. In het goede scenario zorgt AI voor ons, zoals wij gorilla’s proberen te beschermen.”

De boodschap van Musk is duidelijk: we staan aan de rand van een nieuw tijdperk. De vraag is niet meer of AI alles verandert, maar hoe wij die verandering vormgeven – en of de mensheid er mentaal en moreel klaar voor is.