Exitpoll-analyse: D66 grootste, coalitie D66-VVD-CDA-JA21 meest waarschijnlijk volgens AI van Anthropic

woensdag, 29 oktober 2025 om 21:40

De verkiezingen in Nederland zitten erop. We vroegen verschillende AI's naar hun nieuwe voorspellingen voor de nieuwe regering. In dit geval is het de beurt aan Claude. Dit zegt de AI van Anthropic:

Voorspelling Regering/Coalitie 2025

Op basis van de exitpoll-cijfers zijn dit de meest waarschijnlijke scenario's:

🔴 Scenario 1: Centrum-rechts coalitie (meest waarschijnlijk)

D66 (27) + VVD (23) + CDA (19) + JA21 (9) = 78 zetels ✅

Waarom realistisch:

Ideologisch haalbaar: vier centrum-rechtse/liberale partijen
Ruime meerderheid (76 zetels nodig)
VVD en D66 hebben eerder samengewerkt
CDA traditionele coalitiepartner
JA21 als rechts-conservatieve factor

Risico's:

Spanning tussen D66 (progressief-liberaal) en JA21 (conservatief)
CDA moet akkoord gaan met D66-standpunten over ethiek/klimaat

🟠 Scenario 2: Brede centrum-coalitie

D66 (27) + VVD (23) + GL-PvdA (20) + CDA (19) = 89 zetels

Waarom mogelijk:

Zeer ruime meerderheid
Deckt politieke spectrum af (links tot rechts)
Stabiliteit door veel partijen

Risico's:

Ideologisch zeer divers → moeilijke onderhandelingen
GL-PvdA en VVD hebben fundamenteel andere visies
Compromissen worden ingewikkeld

🔵 Scenario 3: Rechts blok

PVV (25) + VVD (23) + JA21 (9) + FVD (6) = 63 zetels ❌

Waarom onwaarschijnlijk:

Geen meerderheid (13 zetels tekort)
Zou D66 of CDA nodig hebben → ideologisch lastig
PVV verloor zwaar (-12), dus geen sterk mandaat

🟢 Scenario 4: Links alternatief

D66 (27) + GL-PvdA (20) + CDA (19) + SP (3) + DENK (3) + PvdD (3) = 75 zetels ❌

Waarom zeer onwaarschijnlijk:

Net geen meerderheid (1 zetel tekort)
CDA in links kabinet is historisch zeldzaam
Te veel kleine partijen → instabiel

✅ Mijn inschatting:

Meest waarschijnlijk: D66 + VVD + CDA + JA21 (78 zetels)

Redenen:

D66 is de grote winnaar (+9) en claimt premiership
VVD blijft stabiel en is pragmatisch
CDA (+5) wil weer in regering na verlies in 2023
JA21 (+8) grote winst geeft hen onderhandelingspositie
Deze vier partijen kunnen compromissen sluiten op migratie, economie en klimaat

Alternatief scenario: Als JA21 te lastig wordt, kan D66 proberen GL-PvdA erbij te halen in plaats van JA21 (D66+VVD+CDA+GL-PvdA = 89 zetels), maar dat wordt ingewikkelder.

Let op: Dit zijn exitpolls — definitieve uitslag kan nog afwijken met 2-3 zetels per partij!