New York gaat voor eigen AI-plannen en negeert Trump

De staat New York voert vanaf vrijdag een van de strengste AI-wetten van de Verenigde Staten in. Gouverneur Kathy Hochul tekent de Responsible AI Safety and Education Act, kortweg de Raise Act. De wet verplicht grote AI-bedrijven om uitgebreide veiligheidsplannen te publiceren en ernstige incidenten binnen 72 uur te melden. De ondertekening komt slechts dagen nadat president Donald Trump via een presidentieel decreet probeerde te voorkomen dat staten zelf AI reguleren.

Met de nieuwe wet zet New York bewust een eigen koers. De staat kiest voor actieve bescherming van burgers tegen risico’s van kunstmatige intelligentie, ondanks politieke druk vanuit Washington. Dat meldt de Wall Street Journal.

De Raise Act richt zich op bedrijven die grote AI-systemen ontwikkelen en jaarlijks meer dan 500 miljoen dollar omzet draaien. Vanaf 1 januari 2027 moeten deze bedrijven aantonen dat zij actief werken aan het voorkomen van ernstige schade door hun AI-modellen. Denk aan grootschalige desinformatie, financiële ontwrichting of veiligheidsrisico’s.

Bedrijven die de regels overtreden, riskeren forse boetes. Daarnaast moeten zij ernstige veiligheidsincidenten verplicht melden binnen 72 uur. Daarmee legt New York de lat hoger dan andere staten.

De wet creëert ook een speciaal AI-kantoor binnen het New York State Department of Financial Services. Deze nieuwe toezichthouder krijgt vergaande bevoegdheden:

Volgens de initiatiefnemers zorgt deze structuur voor duidelijke verantwoordelijkheid en continue controle op snel evoluerende AI-technologie.

De timing van de wet is opvallend. Een week eerder ondertekende president Trump een executive order die staten moet blokkeren bij het invoeren van eigen AI-regelgeving. Zijn argument is dat alleen federale wetgeving innovatie niet in de weg staat.

De sponsor van de Raise Act, Alex Bores, verwerpt die redenering. Hij stelt dat het probleem niet is dat staten handelen, maar dat het Congres nalaat om duidelijke nationale AI-wetgeving vast te stellen.

Volgens Bores kunnen staten het zich niet permitteren om af te wachten terwijl krachtige AI-systemen steeds breder worden ingezet in de samenleving.

Bij het opstellen van de Raise Act keek New York nadrukkelijk naar regelgeving in Californië. Eerder dit jaar ondertekende gouverneur Gavin Newsom daar een AI-wet die veiligheidseisen oplegt aan ontwikkelaars.

New York gaat echter verder. Waar Californië een meldtermijn van 15 dagen hanteert voor ernstige AI-incidenten, verplicht New York bedrijven tot melding binnen 72 uur. Juist deze korte termijn leidde tot felle weerstand vanuit de AI-sector.

Bores zegt dat meerdere AI-labs tot het laatste moment probeerden de wet af te zwakken. Volgens hem mailde een groot AI-bedrijf zelfs drie uur voor de ondertekening met het verzoek om wijzigingen.

De wet heeft ook een politieke dimensie. Alex Bores heeft aangekondigd zich kandidaat te stellen voor het Congres. Hij wil meedoen aan de open voorverkiezing om de zetel over te nemen van de vertrekkende Jerrold Nadler.

Met de Raise Act profileert Bores zich nadrukkelijk als voorstander van strikte AI-regulering en consumentenbescherming. Dat kan hem steun opleveren bij kiezers die zich zorgen maken over de macht van grote technologiebedrijven.

Met deze wet geeft New York een duidelijk signaal af aan de AI-industrie. De staat accepteert geen zelfregulering zonder toezicht en wil afdwingbare regels voordat AI-systemen maatschappelijke schade veroorzaken.

Of andere staten dit voorbeeld volgen, is nog onzeker. Wel lijkt de Raise Act de discussie over AI-regulering in de Verenigde Staten verder op scherp te zetten.