Primeur: Australië voert socialmediaverbod in voor jongeren onder 16 jaar

Vanaf vandaag is het zover: jongeren onder de 16 mogen in Australië niet langer social media gebruiken. Platforms als TikTok, Instagram, YouTube en Facebook blokkeren accounts van 16-minners of riskeren boetes tot A$ 49,5 miljoen. Deze ingrijpende maatregel is uniek in de wereld en markeert een nieuwe fase in de relatie tussen jongeren, sociale media en overheidsregels, aldus Reuters.

De wet houdt in dat alle gebruikers die jonger zijn dan 16 een account moeten opgeven. Platforms moesten uiterlijk op het moment van inwerkingtreding onder-16-accounts verwijderen en ervoor zorgen dat nieuwe accounts niet meer mogelijk zijn. Voor veel kinderen betekent dit dat hun digitale profiel van de ene op de andere dag verdwijnt. Gebruikers krijgen de keuze om hun data te downloaden of hun account “on hold” te zetten tot ze 16 zijn geworden.

Voor jongvolwassenen en tieners was social media vóór deze wet soms hét socialeknooppunt. Chats, vriendschappen, hobbygroepen of eenvoudige dagelijkse communicatie behoren opeens tot het verleden. Voor sommigen is dat een bevrijding, voor anderen een gemis.

De nieuwe regels hebben directe gevolgen voor mensen die op sociale media actief waren met eigen content. Voor wie filmpjes maakte op YouTube of Instagram, of kleine bedrijven had via die kanalen, dreigt een krimp van publiek en inkomen. Reclame en sponsordeals worden in gevaar gebracht wanneer de doelgroep onder de 16 niet langer bereikbaar is. Sommige makers overwegen al om buiten Australië te gaan werken.

Op langere termijn kan dit leiden tot daling in advertentie-inkomsten en een veranderde marktstructuur. Platforms verliezen jonge gebruikers, wat invloed kan hebben op hun groei en strategie.

Voor veel jongeren is social media meer dan amusement. Het is een manier om contact te houden met vrienden, steun te vinden bij leeftijdsgenoten, te participeren in sociale groepen of simpelweg erbij te horen. Door de ban dreigen sommige jongeren zich geïsoleerd te voelen, zeker zij voor wie online contact essentieel was. Een van de tieners die de ban willen aanvechten noemt dat het “internet dan plotseling minder veilig voelt” voor jongeren die zonder die online netwerken staan.

Dat roept vragen op over de balans tussen bescherming en uitsluiting. De intentie is de veiligheid en het welzijn van jongeren te bevorderen, maar de effecten kunnen tegelijk sociaal ontwrichtend zijn.

Dat Australië als eerste land ter wereld deze stap zet, kan navolging inspireren. Overheden wereldwijd kijken met interesse naar deze nieuwe aanpak. Sommigen zien het als noodzakelijk experiment om kinderen te beschermen tegen schadelijke content en online druk. Anderen waarschuwen voor de gevolgen voor sociale ontwikkeling en vrijheid van expressie van kinderen.