Brandon Sanderson: ‘AI drukt creatieve starters weg’

zondag, 29 juni 2025 om 9:04

In de nieuwste aflevering van Intentionally Blank halen bestsellerauteur Brandon Sanderson en fantasy-illustrator Steve Argyle stevig uit naar ongevraagde AI-functies in Word, Gmail en beeldsoftware. “Ik herlees mijn alinea en denk: dit heb ík niet geschreven. Dit móét uit,” klaagt Argyle. Zijn collega valt hem bij: “AI voelt als kraamvoeding. overal pop-ups die dwingen tot meedoen.”

Belangrijkste punten

Microsoft Word, Gmail en Windows 11 zetten standaard generative-AI aan; Sanderson moest bij een nieuwe pc “laag na laag uitschakelen”.
Dragonsteel Entertainment gebruikt sinds 2023 geen AI-art meer, zelfs niet voor intern concept-werk.
Sanderson: “Je hoeft ons niet in het gezicht te schoppen terwijl je ‘vooruitgang’ boekt.”
Argyle: “Wie een exo-skelet meeneemt naar de sportschool mist het hele punt van trainen.”
Vrees voor instapbanen: AI maakt het moeilijker voor beginnende schrijvers en tekenaars om ervaring op te doen.

AI als verplichte kost

“Ik herschreef een passage en Word zette hem zonder vragen terug naar een ‘betere’ zin. Dat moet stoppen.” – Brandon Sanderson

“We zijn een creative-writing-bedrijf. Zelfs in e-mails willen we nul AI. We hebben corporate moeten bellen om het uit te zetten.” – Sanderson

Argyle noemt het “weer een extra knop om uit te vinken”. Fragmenten en bewust gebroken zinnen krijgen blauwe golfjes; dat haalt volgens hem de flow uit het schrijven.

Van Napster naar rechtszaal

Sanderson vergelijkt de hype met illegale mp3’s begin 2000: leuk speelgoed tot je beseft dat het andermans werk is. Inmiddels stapelen de procedures zich op:

“Computermodel gebouwd op het werk van duizenden auteurs.” – uit de nieuwe aanklacht van Kai Bird c.s. tegen Microsoft over ‘Megatron’
Sam Altman (OpenAI): “Het was onmogelijk geweest om ChatGPT te maken zonder auteursrechtelijk materiaal.”
Disney & NBCUniversal noemen Midjourney een “bodemloze put van plagiaat”.
Kunstenaar Kelly McKernan juicht een eerste doorbraak in haar zaak toe: “Heel spannend – een GIGANTISCHE winst. Nu krijgen we inzage in wat ze verbergen.”

De federale rechter in New York voegde in april twaalf zaken tegen OpenAI & Microsoft samen “om inconsistenties te voorkomen”.

Gevolgen voor nieuwe makers

“AI doodt precies de instapklusjes waarmee je leert. De fine-art-wereld redt zich wel, maar de stagiair niet.” – Steve Argyle

Sanderson benadrukt dat ideeën goedkoop zijn; de jaren oefenen geven werk zijn waarde. Scholen zien inmiddels dat studenten met AI-essays hun logische denkvaardigheden niet meer trainen.

Praktisch advies voor creatieve beginners

Laat het proces zien. “Toon je worsteling; dát bewijst je authenticiteit,” zegt Argyle. Deel schets-video’s, timelapses of first drafts.
Bouw een stem op. Sanderson: “Een slecht idee in handen van een goede schrijver wordt een goed boek.”
Gebruik AI als hulpgereedschap, niet als kruk: zoekwoorden, referentieplaten of anatomie-checks kunnen tijd besparen zonder je leercurve te ondermijnen.
Zoek niche-opdrachten bij indie-games, bordspellen of kleine uitgevers die expliciet ‘AI-vrij’ willen werken.

Conclusie

Generatieve AI heeft zich razendsnel gemengd in elk creatief proces, maar de juridische en ethische spelregels hobbelen erachteraan. Sanderson en Argyle pleiten voor een model met duidelijke licenties en een cultuur die menselijk vakmanschap vooropstelt. Of de rechtbank dat afdwingt, blijft ongewis; tot die tijd kiezen steeds meer makers voor een AI-vrij stempel – in de hoop dat publiek en uitgevers het verschil blijven zien.