De strijd om de chip: hoe Nvidia, AMD en Europa vechten om AI-kracht

De wereldwijde AI-revolutie draait niet alleen om slimme algoritmes, maar om rauwe rekenkracht. En die ligt in handen van een paar spelers.

Nvidia heeft zich ontwikkeld tot het hart van de AI-economie. Het bedrijf beheerst meer dan 80% van de GPU-markt voor datacenters. Zijn chips, zoals de H100 en B200 Blackwell, vormen de basis van de rekenkracht die generatieve AI aandrijft.

Deze dominantie heeft Nvidia in 2025 naar een marktkapitalisatie van meer dan 3 biljoen dollar gebracht. Daarmee is het bedrijf waardevoller dan Amazon en Google samen.

Toch groeit de kritiek. Grote techbedrijven klagen over afhankelijkheid, lange levertijden en hoge prijzen. De Amerikaanse overheid moedigt inmiddels concurrentie aan, vooral om de dominantie van één leverancier te doorbreken.

AMD zet zwaar in op de MI300X-lijn, ontworpen voor grote taalmodellen en trainingsclusters. Het bedrijf positioneert zich als betaalbaar alternatief met open-source-ondersteuning. Intel, dat lang worstelde met AI-relevantie, probeert terug te keren met Gaudi-chips en een focus op energie-efficiëntie.

Toch blijven beide achter in software-ecosysteem en schaal. Nvidia’s CUDA-platform is de industriestandaard geworden, wat overstappen kostbaar maakt.

Europa beseft dat rekenkracht de nieuwe geopolitieke hefboom is. De EU Chips Act moet tegen 2030 minstens 20% van de wereldwijde halfgeleiderproductie naar Europa halen. Bedrijven als ASML (Nederland), Infineon (Duitsland) en SiPearl (Frankrijk) bouwen aan Europese alternatieven voor AI-hardware.

Het doel: minder afhankelijkheid van Amerikaanse chips en Aziatische productie. Europese datacenters in Finland, Noorwegen en Frankrijk investeren in groene AI-infrastructuur, aangedreven door hernieuwbare energie.

De chipmarkt is niet alleen economisch, maar ook politiek. De VS beperken export van geavanceerde GPU’s naar China. Tegelijk wil China zelfvoorzienend worden met bedrijven als Huawei en Biren. Europa zit ertussenin en probeert strategisch samen te werken zonder afhankelijk te raken.

Volgens analisten van Bloomberg Intelligence kan de wereldwijde vraag naar AI-chips tegen 2030 verdrievoudigen. Landen die hun productie veiligstellen, bepalen straks wie toegang heeft tot geavanceerde AI-modellen.

Europa zal tegen 2030 waarschijnlijk geen directe concurrent van Nvidia zijn, maar kan een nichepositie veroveren in energiezuinige AI-chips en duurzame datacenters. ASML’s unieke positie in lithografie geeft de EU een sleutelrol in de wereldwijde keten.

De strijd om de chip is dus meer dan een technologische race: het is een machtsstrijd om digitale soevereiniteit.