Hoe Wikipedia standhoudt als feitenbolwerk in een polariserende wereld

In een tijd waarin desinformatie en polarisatie overal zichtbaar zijn, blijft Wikipedia één van de meest gebruikte bronnen voor feiten. Iedereen kan er artikelen aanpassen, maar dat maakt het platform ook kwetsbaar. Toch houdt het al ruim twintig jaar stand door drie strikte regels: neutraliteit, verifieerbaarheid en geen originele inhoud, volgens The Verge op 5 september.

Wikipedia werd in 2001 opgericht door Jimmy Wales en Larry Sanger. Wales introduceerde meteen het principe van een “neutral point of view”. Dat betekende: niet schrijven wat volgens jou de waarheid is, maar weergeven wat verschillende groepen of experts zeggen.

Die aanpak werkt vaak, maar zeker niet altijd. Er zijn voorbeelden waarbij groepen geprobeerd hebben artikelen naar hun hand te zetten. In Kroatië ontdekten onderzoekers dat ideologische redacteuren jarenlang de toon bepaalden. In landen als Rusland, China en India staat Wikipedia ook onder druk van staatscensuur en intimidatie.

Wikipedia krijgt daarnaast kritiek dat sommige onderwerpen scheef belicht worden. Vooral op gevoelige thema’s kan er bias ontstaan, afhankelijk van welke redacteuren actief zijn. Onderzoek laat wel zien dat artikelen die door mensen met verschillende achtergronden zijn geschreven, gemiddeld neutraler zijn.

Het platform is niet vrij van fouten. Het bekendste voorbeeld is het Seigenthaler-incident in 2005, toen iemand valse informatie in een biografie plaatste. Het duurde maanden voordat dat werd ontdekt. Sindsdien gelden er strengere regels, vooral bij artikelen over levende personen.

Mede-oprichter Larry Sanger stelt dat Wikipedia niet meer echt neutraal is en te veel een linkse invalshoek hanteert. Ook publieke figuren, zoals Elon Musk, hebben kritiek en roepen op tot onderzoek naar mogelijke politieke of overheidsinvloed. Die beschuldigingen zijn moeilijk te bewijzen, maar ze voeden wel de discussie over wie de controle heeft over Wikipedia.

Ondanks alle kritiek blijft Wikipedia een van de betrouwbaarste plekken op internet om snel informatie te vinden. Het succes komt vooral door de miljoenen vrijwilligers die pagina’s schrijven, corrigeren en controleren. Maar de druk neemt toe: van overheden, bedrijven en ideologische groepen die invloed willen uitoefenen.

De grote vraag is of Wikipedia die balans kan blijven bewaren. Voorlopig laat het platform zien dat open samenwerking en duidelijke regels wel degelijk kunnen werken op internet.