Journalisten, schrijvers en kunstenaars kritisch op impact van de EU AI Act

woensdag, 02 april 2025 om 16:58

Een brede coalitie van Europese auteurs, uitvoerende kunstenaars en andere rechthebbenden heeft ernstige bezwaren geuit tegen de derde versie van de gedragscode voor General-Purpose AI (GPAI) onder de EU AI Act. Zij stellen dat deze versie de doelstellingen van de AI Act ondermijnt en in strijd is met het bestaande EU-auteursrecht.

Kritiek op de derde versie van de gedragscode

De coalitie, bestaande uit organisaties zoals de International Federation of Film Producers’ Associations, de Federation of European Publishers en de International Federation of Journalists, benadrukt dat de huidige ontwerptekst onvoldoende bescherming biedt voor auteurs en andere rechthebbenden. Zij stellen dat de gedragscode de verplichtingen om te voldoen aan het EU-auteursrecht afzwakt door slechts "redelijke inspanningen" van GPAI-aanbieders te verlangen, wat volgens hen onvoldoende is om daadwerkelijke naleving te garanderen. Dat is te lezen bij o.a Fortune.

Gebrek aan transparantie en due diligence

Een ander punt van zorg is dat de gedragscode de verantwoordelijkheid van GPAI-aanbieders om due diligence uit te voeren bij het gebruik van datasets voor training vermindert. Dit kan leiden tot het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken zonder toestemming, wat in strijd is met zowel het auteursrecht als de AI Act. Bovendien ontbreekt het in de gedragscode aan duidelijke richtlijnen voor transparantie over hoe AI-bedrijven omgaan met verzoeken van rechthebbenden om hun content te beschermen tegen ongeoorloofd gebruik.

Lees ook

AI als collega of concurrent in Nederland?

Oproep tot herziening

De rechthebbenden roepen de Europese Commissie op om de gedragscode grondig te herzien en ervoor te zorgen dat deze in lijn is met de oorspronkelijke doelstellingen van de AI Act en het EU-auteursrecht. Zij benadrukken dat een ondeugdelijke gedragscode niet alleen de rechten van auteurs en uitvoerende kunstenaars schaadt, maar ook het vertrouwen in de AI-sector ondermijnt

Achtergrond: de EU AI Act en de gedragscode

De EU AI Act, die in 2024 is aangenomen, introduceert een risicogebaseerde benadering voor het reguleren van AI-systemen en legt specifieke verplichtingen op aan aanbieders van GPAI-modellen. De gedragscode is bedoeld als een vrijwillig instrument om AI-bedrijven te begeleiden bij het naleven van de wetgeving. Echter, de huidige ontwerpversie heeft geleid tot bezorgdheid onder rechthebbenden over de effectiviteit ervan in het beschermen van auteursrechten binnen de AI-context.

Lees ook

Britse auteurs kunnen het niet verkroppen: AI is op hun boeken getraind

Schokkende stijging in gebruik van 'uitkleed-apps' treft Nederlandse vrouwen

Conclusie

De derde versie van de gedragscode voor GPAI onder de EU AI Act stuit op aanzienlijke weerstand van Europese auteurs, uitvoerende kunstenaars en andere rechthebbenden. Zij dringen aan op een herziening om ervoor te zorgen dat de gedragscode effectief bijdraagt aan de bescherming van auteursrechten en de naleving van de AI-wetgeving.