Nederland moet zich beter voorbereiden op AI, waarschuwen adviseurs

De Sociaal-Economische Raad (SER), het adviesorgaan van regering en werkgeversorganisaties, luidt de noodklok in een nieuw rapport over AI. Volgens de SER is Nederland nog niet klaar voor de snelle opmars van kunstmatige intelligentie. 

In het nieuwe adviesrapport “AI en werk: samen naar een werkende toekomst met AI” pleit de SER voor een samenleving waarin mensen centraal blijven staan. Het adviesorgaan wijst erop dat AI de economie, de arbeidsmarkt en de samenleving enorm kan veranderen. Sturing is daarom belangrijk om ongelijkheid te voorkomen. SER-voorzitter Kim Putters zegt daarover: ''De keuzes die we nú maken, bepalen of AI zal bijdragen aan brede welvaart of juist tot verscherpte ongelijkheid en toenemende werkdruk leidt.”  Werknemers moeten vanaf het begin betrokken worden bij AI-implementaties, zodat ze zelf invloed kunnen uitoefenen op veranderingen in hun werk.

De SER doet in het rapport vier aanbevelingen om AI verantwoord in te zetten:

1. Bedrijven en organisaties moeten samen met hun medewerkers nadenken over hoe AI taken verandert. Hierdoor moet de menselijke controle behouden blijven en blijven werknemers actief meebeslissen.

2. De overheid moet de gevolgen van AI voor de arbeidsmarkt monitoren en ingrijpen waar ongelijkheid of werkdruk ontstaan. Proactief beleid is daarbij nodig.

3. Er is een duidelijk tekort aan AI-vaardigheden in Nederland. De SER wil daarom dat overheid, onderwijs en werkgevers samenwerken in scholingsprogramma’s, zodat mensen bewust en deskundig met AI leren werken.

4. Nederland en Europa moeten blijven investeren in AI-onderzoek en infrastructuur, zoals laboratoria en testfaciliteiten. Ook het middel- en kleinbedrijf (mkb) moet ondersteund worden, zodat het niet achterblijft. In het mkb wordt op dit moment nog weinig gebruik gemaakt van AI.

Daarnaast moeten volgens de SER technologische en sociale innovatie hand in hand gaan. Zonder investeringen in AI dreigt Nederland achter te blijven bij landen als China en de VS, die hevig inzetten op de ontwikkeling van AI.