Schrijft AI voortaan onze literaire meesterwerken?

Met de opkomst van ChatGPT in 2022 werd het ineens pijnlijk duidelijk: niet de fabrieksbanen, maar juist de creatieve beroepen staan als eerste op de tocht door kunstmatige intelligentie (AI). Een verrassende wending, want jarenlang dachten we dat menselijke creativiteit onaantastbaar was. Toch zien we sindsdien een explosieve groei van AI gegenereerde content, waaronder complete boeken die in een oogwenk uit het niets lijken te verschijnen.

Moeten auteurs zich nu al zorgen maken over hun baan? Misschien nog niet, maar de eerste tekenen van verandering zijn er. De Britse journalist Zoe Kleinman van de BBC kreeg een bijzonder cadeau: een door AI geschreven boek, compleet met haar naam en foto op de cover. Tech-Splaining for Dummies werd binnen enkele seconden gegenereerd met behulp van een AI-model en wist haar schrijfstijl verrassend goed na te bootsen. Maar bij nader inzien schortte het nodige aan. Het boek stond vol herhalingen, bizarre metaforen en zelfs een fictieve kat, terwijl Kleinman niet eens een huisdier heeft.

Het boek liet Kleinman maken bij BookByAnyone, een bedrijf dat sinds juni 2024 al 150.000 gepersonaliseerde boeken heeft verkocht. Voor slechts £26 kunnen klanten hun eigen bestseller laten maken. Hoewel de inhoud van deze AI-boeken nog verre van indrukwekkend is, roept dit wel een cruciale vraag op: wat betekent deze ontwikkeling voor schrijvers, journalisten en andere creatieve professionals? En misschien nog belangrijker, wat gebeurt er als deze technologie zich blijft verbeteren?

Er is een maar. Kunstenaars, muzikanten en auteurs maken zich zorgen dat AI modellen worden getraind op hun werk zonder hun toestemming. Het klinkt indrukwekkend dat een AI in luttele seconden een boek kan schrijven, maar die vaardigheid is grotendeels te danken aan het harde werk van de beste literaire genieën ter wereld.

In de VS lopen inmiddels rechtszaken tegen bedrijven zoals OpenAI, waarin wordt betwist of het gebruik van bestaande content voor AI-training onder ‘fair use’ valt. Ook in het Verenigd Koninkrijk wordt de regelgeving onder de loep genomen. De Britse overheid overweegt wetgeving die AI bedrijven toestaat om internet content te gebruiken, tenzij makers hier expliciet bezwaar tegen maken. Critici vrezen dat dit een ernstige bedreiging vormt voor de creatieve sector en het auteursrecht verder ondermijnt.