Spanje zet een belangrijke stap in de strijd tegen AI-misleiding. Bedrijven die
deepfakes of andere AI-content niet duidelijk labelen, riskeren binnenkort miljoenenboetes.
De Spaanse ministerraad heeft ingestemd met een nieuw
wetsvoorstel dat bedrijven verplicht om AI-gegenereerde beelden, audio en video duidelijk te markeren. Gebeurt dat niet, dan kunnen boetes oplopen tot 35 miljoen euro of 7% van de wereldwijde jaaromzet van het bedrijf. Spanje positioneert zich hiermee als voorloper binnen
Europa op het gebied van AI-regulering.
Wat staat er precies in de wet?
Het wetsvoorstel – dat nog goedkeuring van het parlement nodig heeft – is gebaseerd op de aankomende Europese AI Act, maar wordt in Spanje al versneld ingevoerd. De kernpunten:
- Labelplicht voor AI-content: Elk beeld, geluid of video dat door AI is gegenereerd moet herkenbaar worden gelabeld.
- Zware sancties: Overtreding geldt als “ernstig vergrijp” met boetes tot 35 miljoen euro of 7% van de wereldwijde omzet.
- Verbod op schadelijke AI-toepassingen: Bijvoorbeeld chatbots die gokverslaafden aanzetten tot gokken, of speelgoed dat kinderen aanzet tot risicovol gedrag.
De Spaanse regering noemt deepfakes expliciet als een maatschappelijke dreiging en benadrukt dat burgers bescherming nodig hebben tegen digitale misleiding.
Waarom is deze wet belangrijk?
Deze stap van Spanje heeft impact op drie fronten:
1. Beleid
Spanje zet de toon binnen Europa. Waar andere landen nog wachten op de invoering van de EU AI Act, gaat Spanje al aan de slag. Daarmee ontstaat een blauwdruk voor toekomstige AI-wetgeving in Europa.
2. Bedrijven
Vooral techbedrijven, socialmediaplatforms en nieuwswebsites zullen hun systemen moeten aanpassen. Transparantie over AI-content wordt geen keuze meer, maar een verplichting met zware consequenties.
3. Burgers
Gebruikers krijgen eindelijk houvast: zij kunnen straks beter herkennen of wat ze zien of horen echt is – of door een algoritme gemaakt. Dat versterkt vertrouwen in media en online content.
Internationale context: Europa voorop, VS achterop
Met deze wet neemt Spanje internationaal een leidende rol:
- EU: Spanje is eerste lidstaat die elementen van de AI Act vervroegd invoert. Andere landen, zoals Duitsland en Frankrijk, kijken met belangstelling mee.
- VS: Daar is nog geen federale AI-wet; regelgeving hangt af van deelstaten of vrijwillige afspraken.
- China: Heeft al sinds 2023 een labelplicht voor deepfakes – met focus op sociale stabiliteit. Spanje volgt een vergelijkbare lijn, maar dan in een democratische context.
Ook publieke figuren roepen op tot strengere regels. Actrice Scarlett Johansson beklaagde zich recent nog over het gebruik van haar stem in een AI-video zonder toestemming – een illustratief voorbeeld van wat Spanje nu wil voorkomen.
Kritiek en aandachtspunten
Hoewel het voorstel breed wordt geprezen, klinken ook vragen over handhaafbaarheid. Labelregels zijn pas effectief als er ook wordt gecontroleerd. Experts wijzen op de noodzaak van:
- Technische tools voor detectie van AI-content
- Internationale samenwerking om grensoverschrijdende overtredingen aan te pakken
Toch zijn de hoge boetes een duidelijk signaal aan Big Tech: transparantie wordt geen vrijblijvendheid meer.
Conclusie
Spanje zet een forse stap tegen AI-misleiding met wetgeving die wereldwijd tot voorbeeld kan dienen. Door transparantie te verplichten en stevige boetes in te stellen, beschermt het zowel burgers als het publieke debat tegen de opmars van deepfakes.