X deactiveert advertentie-account van Europese Commissie na boete van €120 miljoen

Het sociale-netwerk X, voorheen Twitter, heeft het advertentie-account van de Europese Commissie uitgeschakeld, kort nadat de Commissie het platform beboette voor schendingen van de Digital Services Act (DSA). De Commissie kreeg de boete wegens misleidende “blauwe vinkjes” bij verificatie, onvoldoende transparantie rond advertenties en gebrek aan toegang voor onderzoekers tot openbare data, aldus TechCrunch.

Volgens X’s hoofd product, Nikita Bier, gebruikte de Commissie haar advertentie-account om via wat het bedrijf noemt een “exploit” in X’s advertentiemodule een link te posten. Die link werd gepresenteerd alsof het om een video ging, wat volgens Bier oneerlijke click-generatie opleverde. Daarom zou de advertentierechten van de Commissie zijn ingetrokken.

X zegt dat de verwijdering van het account niks te maken had met de boete zelf, maar met de vermeende misbruik van advertentiehulpmiddelen door de Commissie.

De boete van 120 miljoen euro is de eerste grote sanctie onder de DSA. De Commissie oordeelde dat het betaalde verificatiesysteem van X, waarbij iedereen met betaling zogenaamd “geverifieerd” kon worden, misleidend is. De “blauwe vinkjes” gaven volgens de Commissie een vals signaal af van betrouwbaarheid en echte identiteit. Daarnaast voldeed X niet aan verplichtingen rond advertentietransparantie: de advertentiedatabase was onvolledig en slecht toegankelijk, en externe onderzoekers kregen geen voldoende toegang tot data.

X heeft nu 60 dagen om maatregelen te nemen tegen de misleiding via verificaties en 90 dagen om advertentietransparantie en datatoegang te herstellen, anders dreigen verdere sancties.

Na de boete reageerde X-eigenaar Elon Musk scherp. Hij noemde de boete “bullshit” en stelde online vragen over het voortbestaan van de EU. Met het deactiveren van het advertentie-account lijkt X de confrontatie met de Europese Commissie verder op te zoeken. Dat is een ongebruikelijke stap in de relatie tussen regulerende instanties en sociale-media­platformen.

Voor de Commissie is het uitschakelen van hun advertentie-account symbolisch: het raakt vooral hun zichtbaarheid op X. Het kan worden gezien als een reactie op overheidskritiek of als signaal dat ook overheidsaccounts niet immuun zijn voor de maatregelen van het platform.

Deze gebeurtenis illustreert hoe digitaal toezicht en macht over platformen elkaar kruisen. Een regulerende instantie beboet een platform wegens overtredingen, waarop het platform reageert door de advertentiemogelijkheden van diezelfde instantie te blokkeren. Het werpt vragen op over macht, controle en onpartijdigheid in het digitale medialandschap.

Voor gebruikers en beleidsmakers is dit geen simpel technisch meningsverschil. Het raakt aan transparantie, vertrouwen en de vraag wie bepaalt welk geluid gezien wordt. In een tijd waarin sociale-mediaplatformen cruciaal zijn voor informatie en communicatie, wordt controle over advertenties ook controle over zichtbaarheid.