Zwitserland lanceert open AI-model ‘Apertus’ getraind op publieke data

Zwitserland heeft recentelijk een open-source AI-model uitgebracht onder de naam Apertus (Latijn voor “open”). Ontwikkeld als alternatief voor commerciële modellen zoals OpenAI’s ChatGPT en Anthropic’s Claude, biedt het volledige toegang tot de broncode, trainingsdata, modelgewichten en de ontwikkelprocedure via het platform HuggingFace, volgens The Verge.

Apertus komt in twee formaten: één met 8 miljard parameters en een grotere met 70 miljard. Het model ondersteunt meer dan 1.800 talen, vergelijkbaar met Meta’s Llama 3 (2024), en richt zich op transparantie en brede toegankelijkheid.

Apertus is ontwikkeld in samenwerking met EPFL, ETH Zürich en het Swiss National Supercomputing Centre (CSCS). Hun doel is om een open AI-model beschikbaar te maken als fundament voor onderzoekers en ontwikkelaars. Het model is beschikbaar via de AI-platforms van Swisscom, HuggingFace en het publieke Public AI-netwerk.

De lancering van Apertus past in een bredere trend waarin landen eigen modellen ontwikkelen om minder afhankelijk te zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. Eerder kwam Frankrijk met het BLOOM-project en Duitsland met LEAM. Deze initiatieven worden vaak gepresenteerd als “digitale soevereiniteit”: de mogelijkheid voor Europese landen om controle te houden over technologie, data en regelgeving. Voor Zwitserland, met zijn sterke onderzoeksinstellingen en traditie van neutraliteit, biedt Apertus de kans om een rol te spelen als betrouwbare en toegankelijke speler in de internationale AI-wereld.

In overeenstemming met Europese richtlijnen is het model uitsluitend getraind met publiek toegankelijke data. Daarbij respecteert het websites die een opt-out vragen, zonder gebruik te maken van heimelijke scraping. Apertus voldoet ook aan de Europese AI-code en auteursrechtsnormen.

Hoewel Apertus niet de grootste of krachtigste is op de AI-markt, beogen de makers een ethisch, transparant en meertalig model, een belangrijke tegenhanger van commerciële oplossingen met beperkte zichtbaarheid in ontwikkeling en data.

Het Zwitserse initiatief maakt AIontwikkeling toegankelijker, vooral voor Europese gebruikers die transparantie en juridische controle belangrijk vinden. Apertus zou zo kunnen fungeren als publieke infrastructuur, vergelijkbaar met water of elektriciteit, voor technologie die nu nog gedomineerd wordt door commerciële partijen.