'AI datacenters groeien sneller dan ons klimaat aankan'

De wereld kijkt vol bewondering naar de snelle opmars van kunstmatige intelligentie. Van slimme chatbots tot geavanceerde medische toepassingen: AI lijkt overal tegelijk door te breken. Maar achter de schermen speelt een ander verhaal dat soms minder zichtbaar is. Terwijl de software slimmer wordt, groeit de hardware erachter uit tot een gigantische energieslurper.

Volgens de laatste prognoses zal het energieverbruik van AI datacenters meer dan verdubbelen tot 945 terawattuur in 2030, aldus MIT onderzoekers. Dat is net zoveel als een land als Japan in een heel jaar verstookt.

Het grootste deel van die extra stroom komt niet uit zon of wind, maar uit fossiele bronnen. Goldman Sachs berekende dat 60% fossiel zal zijn, goed voor 220 miljoen ton extra CO₂ uitstoot. En het gaat niet alleen om het gebruik. Ook de bouw van de datacenters zelf, met staal, beton en ingewikkelde koelsystemen, veroorzaakt forse emissies.

Toch zien onderzoekers verschillende manieren om de schade te beperken. Door GPU’s te dimmen blijft het energieverbruik lager zonder dat prestaties sterk afnemen. Ook helpt het om trainingsprocessen eerder te stoppen, wat tot 50% stroom kan besparen. Daarnaast zorgen slimme algoritmes en model compressie dat er simpelweg minder rekenwerk nodig is. Nieuwe hardware en AI architecturen worden bovendien elk jaar zo’n 50% tot 60% efficiënter.

Er liggen ook kansen buiten de techniek zelf. Zo kunnen taken verschoven worden naar momenten waarop er veel groene stroom beschikbaar is, of kan energie lokaal worden opgeslagen om fossiel gebruik te vermijden (denk bijvoorbeeld aan batterijen).

Koelere locaties zoals Scandinavië worden ondertussen ook steeds populairder. Opvallend genoeg kan AI ook helpen om het probleem dat het deels veroorzaakt te verzachten: het kan ingezet worden om de energieopbrengst van wind en zon te voorspellen en kan ondersteunen in het onderzoek naar duurzame energie.

Onderzoekers van MIT hebben een “Net Climate Impact Score” ontwikkeld waarmee bedrijven beter kunnen afwegen of een AI project de uitstoot waard is. Hun boodschap is duidelijk: zonder snelle samenwerking tussen techbedrijven, beleidsmakers en wetenschappers loopt de impact van AI op het klimaat uit de hand.