Amsterdam krijgt grootste nieuwe datacenter ondanks 'datacenterstop'

Het grootste datacenter van Amsterdam wordt gebouwd in het Westpoort-gebied, ondanks de eerder dit jaar geïntroduceerde datacenterstop van de gemeente. Het project, dat al vóór de invoering van het stopbeleid in procedure was, krijgt alsnog toestemming en zet de discussie over digitale infrastructuur en lokaal beleid krachtig op de kaart.

Het Britse Pure Data Centres, gesteund door de Amerikaanse investeerder Oaktree Capital Management, ontwikkelt een hyperscale-datacentercampus met een geplande stroomcapaciteit van circa 78 megawatt. Met een investering van naar schatting 1 tot 1,2 miljard euro wordt dit het grootste datacenter terrein binnen de gemeente Amsterdam qua capaciteit. De campus is ontworpen voor een grote internationale klant en moet vooral cloud- en AI-diensten faciliteren.

De bouw van het datacenter staat gepland om in januari 2026 te starten, met een gefaseerde oplevering vanaf 2028. Het complex komt op een bedrijventerrein in Westpoort dat al bekendstaat om zware industrie, logistiek en energie-intensieve activiteiten. De omvang en ligging maken het project economisch aantrekkelijk, maar ook politiek beladen.

Begin 2025 kondigde de gemeente Amsterdam een stop aan voor de bouw van nieuwe datacenters. De gemeente noemde de druk op het elektriciteitsnet, ruimtegebrek en de noodzaak om prioriteit te geven aan woningbouw en maatschappelijke voorzieningen als reden voor de stop. Alleen projecten die vóór de deadline waren ingediend of al diep in de procedure zaten, mogen volgens het nieuwe beleid nog worden voortgezet.

Het Westpoort-project valt binnen deze uitzonderingscategorie. Daardoor kan het datacenter alsnog worden gerealiseerd, ondanks het formele verbod op nieuwe initiatieven. Dat besluit zet verschillende maatschappelijke en politieke partijen op scherp.

Critici van de datacenterontwikkeling wijzen erop dat de enorme energiebehoefte en de belasting van het elektriciteitsnet problematisch zijn, juist nu Amsterdam kampt met netcongestie en plannen om meer duurzame energiebronnen te integreren. Zij benadrukken dat de fysieke en energieruimte in de stad schaars is en juist moet worden ingezet voor woningen, scholen en andere basisvoorzieningen.

Tegelijkertijd benadrukken voorstanders het strategische belang van datacenters voor de digitale economie van Amsterdam en Nederland. Datacenters zijn volgens hen essentieel voor werkgelegenheid, technologische innovatie en het behoud van de positie van Amsterdam als een van de belangrijkste datacenterhubs van Europa. De aanwezigheid van sterke connectiviteit en de AMS-IX maakt de regio aantrekkelijk voor internationale technologiebedrijven.

Brancheorganisaties signaleren bovendien dat een te rigide stopbeleid kansen ondermijnt voor groei en investeringen. Zij pleiten voor een meer gedifferentieerd beleid dat ruimte laat voor duurzame datacenterontwikkelingen in combinatie met maatschappelijke prioriteiten.

Amsterdam staat al jaren bekend als een van de belangrijkste knooppunten voor datacenters in Europa. De vraag naar digitale infrastructuur blijft groeien, vooral door de explosieve toename van clouddiensten en toepassingen op basis van kunstmatige intelligentie. Datacenters vormen daardoor een cruciale schakel in de digitale waardeketen.

Tegelijkertijd dwingt diezelfde groei tot heroverweging van beleidskeuzes. Lokale overheden worstelen met de vraag hoeveel ruimte zij willen toewijzen aan energie-intensieve infrastructuur versus andere maatschappelijke behoeften. De komst van het datacenter in Westpoort illustreert de complexiteit van deze afwegingen.

De beslissing om het grootste datacenter van Amsterdam te laten bouwen ondanks de datacenterstop laat zien dat eerdere beleidsregels langdurige gevolgen kunnen hebben. Projecten die op het juiste moment werden aangevraagd, kunnen doorgaan, zelfs wanneer het politieke sentiment inmiddels is veranderd.

De komende jaren zal het debat rond datacenterbeleid, netcapaciteit, duurzaamheid en stedelijke ontwikkeling onverminderd voortduren. Met de bouw van de Westpoort-campus krijgt die discussie opnieuw inhoud en urgentie.