Bedrijf start pilot met 5D-glasopslag van 360 TB en eeuwige houdbaarheid

maandag, 15 december 2025 om 19:24

SPhotonix brengt 5D-glass-opslagtechnologie naar de eerste commerciële pilots voor koude data in datacenters. De Britse start-up beweert dat haar memory crystal opslagmedium tot 360 terabyte data op één 5-inch glasplaat kan vastleggen en dat de gegevens theoretisch tot 13,8 miljard jaar intact blijven.

Dat is ongeveer de geschatte leeftijd van het universum. De technologie komt uit onderzoek aan de University of Southampton en beweegt zich nu van laboratorium naar praktische inzet. Dat meldt Tom's Hardware.

Unieke glasstructuur voor data-permanentie

De opslag gebeurt in fused silica glas met behulp van een femtoseconde laser. De laser schrijft data in nanoschaal structuren door vijf verschillende dimensies te gebruiken: de drie ruimtelijke coördinaten (x, y, z) plus de oriëntatie en intensiteit van de ingebrachte nanostructuren. Deze worden later uitgelezen met gepolariseerd licht. De methode staat bekend als 5D-opslag omdat hij meer informatie per fysieke locatie vastlegt dan conventionele technieken.

Deze techniek vereist geen voortdurende energie om data vast te houden, wat verreweg het grootste nadeel van traditionele media zoals harde schijven en tape is. Geen energie betekent geen bitrot, het fenomeen waarbij data langzaam degradeert door mechanische slijtage en magnetische vervaging.

Huidige prestaties en roadmap

De huidige prototypes van SPhotonix halen schrijfsnelheden van ongeveer 4 MB per seconde en leessnelheden rond 30 MB per seconde. Die snelheden liggen significant lager dan bestaande archiveringssystemen, maar de startup heeft een ambitieus plan om de prestaties binnen drie tot vier jaar op te voeren naar 500 MB/s voor zowel lezen als schrijven.

De technologie is daarmee vooral geschikt voor koude opslag: datasets die zelden worden geraadpleegd maar wél veilig en duurzaam bewaard moeten blijven. SPhotonix richt zich op archivering van data waarvoor toegangslatenties van rond de 10 seconden of meer acceptabel zijn.

Kosten en inzetbaarheid

SPhotonix schat dat de eerste systemen ongeveer 30 000 USD voor een writer en 6 000 USD voor een reader zullen kosten. De pilot-fase moet worden ingezet in de komende twee jaar, waarbij de lezersapparatuur naar verwachting binnen 18 maanden veldrijp is. De start-up wil de technologie licenseren naar bestaande datacenter-architecturen in plaats van zelf een opslagdienst op te bouwen.

Vergelijking met andere glas- en koude opslaginitiatieven

SPhotonix is niet de enige speler in het glas-opslagveld. Microsoft heeft met Project Silica al enkele jaren glasmedia getest voor langdurige dataopslag. Andere startups zoals Cerabyte werken aan keramische opslagoplossingen voor robotische bibliotheeksystemen. Wat SPhotonix onderscheidt is de focus op een medium dat letterlijk eeuwig kan meegaan zonder energie en zonder bewegende onderdelen.

Wat betekent dit voor de toekomst van databeheer?

De combinatie van extreem hoge dichtheid, energie-neutrale opslag en theoretisch eindeloze levensduur maakt 5D-glasopslag interessant voor toepassingen zoals:

Culturele en historische archieven die millennia moeten overleven.
Civilizational Black Boxes, systemen bedoeld om de geschiedenis van onze tijd te bewaren voor toekomstige ontdekkers.
Koude datasets voor AI-training, waarbij enorme hoeveelheden data jarenlang toegankelijk moeten blijven.

De beperkingen qua snelheid maken deze technologie voorlopig ongeschikt voor actieve opslag en workloads die snelle toegangen vereisen. Toch kan het een alternatief worden voor tape-bibliotheken en magnetische opslag voor langetermijnarchivering.

Of 5D-glasopslag daadwerkelijk een standaard wordt in datacenters, hangt af van de verdere ontwikkeling van snelheid, kostenefficiëntie en integratiemogelijkheden met bestaande infrastructuren. Voorlopig staat vast dat SPhotonix een veelbelovende stap zet richting opslagmedia die de grenzen van houdbaarheid en dichtheid herdefiniëren.