De nieuwe online encyclopedie
Grokipedia, gelanceerd door
Elon Musks AI-bedrijf xAI, krijgt stevige kritiek. Volgens een onderzoek van
The Verge bevat de website artikelen die racistische en transfobische ideeën verspreiden. Grokipedia presenteert zichzelf als een “waarheidsgetrouwer” alternatief voor Wikipedia, maar blijkt eerder bevooroordeeld en misleidend te zijn.
Artikelen over trans personen vol vooroordelen
Een van de grootste zorgen gaat over hoe Grokipedia schrijft over transgenderpersonen. In sommige artikelen worden trans mensen neergezet alsof hun identiteit een gevolg zou zijn van een “ziekte” of van politieke beïnvloeding. Zo wordt in een artikel over de dochter van
Elon Musk zelf beweerd dat zij slachtoffer is van een zogenoemd “woke mind virus”. Dat soort bewoordingen doen vermoeden dat transgender zijn geen echte identiteit is, maar iets wat “verkeerd” of “aangeleerd” zou zijn. Deze informatie wordt gepresenteerd als feit.
Racistische thema’s en verdraaide wetenschap
Grokipedia bevat ook artikelen die racistisch gedachtegoed verspreiden. Op veel andere pagina’s wordt racisme gebagatelliseerd of worden historische feiten over slavernij en discriminatie afgezwakt. Sommige stukken spreken over “alternatieve perspectieven” op de burgerrechtenbeweging of klimaatverandering, maar bronnen of bewijs ontbreken vaak. Daarmee wekt Grokipedia de indruk neutraal te zijn, terwijl het eigenlijk bevooroordeelde standpunten versterkt.
Gekopieerd van Wikipedia, maar met een twist
Veel van de teksten op Grokipedia lijken rechtstreeks te komen van Wikipedia, soms bijna woord voor woord. Alleen bij gevoelige onderwerpen, zoals gender, ras en politiek, is de inhoud aangepast. In sommige gevallen staat er onderaan een pagina dat de tekst “gebaseerd is op Wikipedia”, maar de wijzigingen zijn groot en niet altijd zichtbaar.
Grokipedia zegt dat al haar artikelen “gecontroleerd” zijn door de AI-chatbot
Grok, maar hoe die controle werkt, is niet duidelijk. Er is geen onafhankelijke redactie, geen open bewerkfunctie en geen uitleg over hoe feit en mening van elkaar worden gescheiden. Daardoor kunnen fouten of vooroordelen blijven staan zonder correctie.
Waarom dit zorgwekkend is
Omdat Grokipedia eruitziet als een echte encyclopedie, kunnen lezers denken dat de informatie betrouwbaar is. Maar als artikelen bevooroordeeld of fout zijn, kan dat bijdragen aan meer haat of misverstanden over minderheden. Vooral jongeren of mensen zonder veel kennis over de onderwerpen lopen het risico verkeerde ideeën over ras of gender te geloven.
Volgens onderzoekers en belangenorganisaties is dit een voorbeeld van hoe kunstmatige intelligentie bestaande vooroordelen kan versterken in plaats van verminderen. Wanneer AI wordt ingezet zonder duidelijke controle of diversiteit in de data, ontstaan echo’s van oude stereotypes en vooroordelen. Grokipedia wil zich presenteren zich als een eerlijker alternatief voor Wikipedia, maar in plaats daarvan verspreidt de site juist een eenzijdig en kwetsend wereldbeeld.