Onderzoek waarschuwt: AI maakt ons sneller, maar steeds minder vaardig

AI verandert de werkvloer in rap tempo. Sneller werken, minder fouten, efficiëntere processen, dat is het verhaal dat veel bedrijven maar al te graag vertellen. Steeds meer experts waarschuwen echter dat we misschien wel een hoge prijs betalen voor al die efficiëntie, alleen beseffen we dat mogelijk pas als het te laat is.

Volgens onderzoek van een filosofieprofessor is het niet zozeer de technologie zelf die problemen veroorzaakt, maar het gedrag dat AI uitlokt. Veel werknemers leunen zo sterk op AI-tools dat hun eigen vaardigheden langzaam afbrokkelen. Zij noemt dit “skill atrofie”: het verschijnsel dat je ergens slechter in wordt, simpelweg omdat je het niet meer oefent.

Vooral junior medewerkers lopen risico. Waar jonge professionals vroeger eerst jaren moesten bouwen aan basiskennis, lijkt AI dat proces nu te omzeilen. Een beginnende marketeer hoeft geen teksten meer te schrijven, een analist hoeft geen data meer te interpreteren, en een ontwikkelaar hoeft niet meer zelf te debuggen. Professoren in computer science merken dat studenten en starters zonder AI nauwelijks nog goed zelfstandig kunnen coderen.

Die afhankelijkheid beperkt zich overigens niet tot kantooruren. AI verschuift steeds meer naar het privéleven. Volwassenen gebruiken chatbots voor advies, emotionele steun of zelfs dagelijkse beslissingen. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 73% van de ChatGPT berichten van volwassenen niet werkgerelateerd is. Dat lijkt onschuldig, maar volgens onderzoekers tast het ons kritisch denken en probleemoplossend vermogen aan.

Een generatie die op papier super efficiënt lijkt, kan daardoor in de praktijk minder zelfstandig functioneren. Het risico: medewerkers die zonder AI ineens vastlopen omdat ze nooit geleerd hebben hoe ze complexe problemen zelf moeten oplossen.

Bedrijven vertrouwen ondertussen steeds meer op deze groeiende stroom AI-hulpmiddelen en zien vaak vooral de korte termijn winst. Maar wanneer werknemers hun kernvaardigheden verliezen, ontstaat een kwetsbaarheid die je niet zomaar oplost met een nieuwe tool. De vraag is dan niet meer of AI ons helpt, maar of het ons op den duur afhankelijker maakt dan goed voor ons is.