OpenAI start wetenschappelijk initiatief, meer onderzoek met AI

OpenAI breidt zijn horizon verder uit met de lancering van OpenAI for Science, een nieuw initiatief dat kunstmatige intelligentie inzet om wetenschappelijk redeneren en ontdekking te versnellen. De eerste publiek aangekondigde aanwinst is de gerenommeerde theoretisch natuurkundige Alex Lupsasca, bekend om zijn werk aan zwarte gaten en symmetrieën in de algemene relativiteitstheorie.

Met dit team wil OpenAI laten zien dat AI niet alleen taal en beeld kan begrijpen, maar ook kan bijdragen aan de grenzen van de exacte wetenschap.

In zijn aankondiging vertelt Lupsasca dat hij aanvankelijk sceptisch stond tegenover de rol van AI in fundamenteel onderzoek. Dat veranderde toen hij GPT-5 Pro een probleem liet oplossen dat hij eerder zelf had bestudeerd: het ontdekken van nieuwe symmetrieën in de verstoringstheorie van zwarte gaten.

De berekening, die hem dagen kostte, werd door GPT-5 Pro in minder dan dertig minuten herontdekt. Volgens Lupsasca was het resultaat niet perfect, maar indrukwekkend genoeg om zijn kijk op de toekomst van AI in wetenschap volledig te veranderen.

Hij benadrukte dat GPT-5 Pro, mits goed voorbereid, complexe vergelijkingen en fysische concepten kan doorgronden die normaal enkel door experts worden begrepen. Dit markeert volgens hem een keerpunt: kunstmatige intelligentie die niet enkel ondersteunt, maar actief bijdraagt aan nieuwe ontdekkingen.

De oprichting van OpenAI for Science past binnen een bredere strategie van het bedrijf. Waar eerdere modellen zoals ChatGPT vooral werden gebruikt voor tekst en programmering, richt OpenAI zich nu op de inzet van AI voor diepere, analytische taken.

Het nieuwe team zal zich concentreren op het ontwikkelen van AI-systemen die kunnen redeneren — niet alleen berekenen of voorspellen, maar daadwerkelijk hypothesen vormen en toetsen, vergelijkbaar met de manier waarop wetenschappers dat doen.

Daarmee beweegt OpenAI richting een nieuw type AI: een “wetenschappelijke co-onderzoeker” die grote hoeveelheden data kan doorzoeken, patronen kan herkennen en zelfs wiskundige formules kan afleiden.

Alex Lupsasca is een theoretisch natuurkundige die eerder werkte aan de interpretatie van schaduwbeelden van zwarte gaten, in samenwerking met het Event Horizon Telescope-project. Hij publiceerde meerdere invloedrijke papers over relativiteitstheorie en verborgen symmetrieën in de ruimtetijd rondom zwarte gaten.

Zijn overstap naar OpenAI toont dat toonaangevende wetenschappers nu actief de samenwerking met AI-bedrijven zoeken om nieuwe onderzoeksmethoden te ontwikkelen.

De belofte van AI in fundamenteel onderzoek is groot. Modellen zoals GPT-5 Pro kunnen patronen ontdekken in datasets of vergelijkingen die mensen over het hoofd zien. Ze kunnen bovendien simulaties versnellen, nieuwe hypothesen genereren en onderzoekers helpen bij het navigeren door enorme hoeveelheden wetenschappelijke literatuur.

Toch blijven er uitdagingen. AI-systemen kunnen fouten maken of resultaten geven zonder inzicht in het waarom. Wetenschappelijke validatie blijft dus noodzakelijk. Bovendien is er de vraag of dergelijke krachtige tools breed toegankelijk worden, of vooral in handen blijven van grote technologiebedrijven.

Met de oprichting van OpenAI for Science zet het bedrijf een belangrijke stap richting AI die niet alleen ondersteunt, maar ook ontdekt. Lupsasca’s overstap symboliseert een groeiende trend waarin wetenschappers en AI-onderzoekers de krachten bundelen.

Als de ambities slagen, zou kunstmatige intelligentie binnenkort niet enkel papers kunnen samenvatten of berekeningen versnellen, maar ook bijdragen aan echte doorbraken in de natuurkunde, wiskunde en misschien zelfs de geneeskunde.

Wat tot voor kort ondenkbaar leek — AI die nieuwe natuurwetten helpt vinden — komt daarmee dichterbij dan ooit.