Albanië zet AI minister in tegen corruptie

Een minister die nooit moe wordt, geen belangen heeft en razendsnel kan werken. Het klinkt als sciencefiction, maar in Albanië is het nu werkelijkheid. Premier Edi Rama presenteerde deze week een gloednieuw kabinetslid dat volledig door kunstmatige intelligentie wordt aangestuurd. Het moet een frisse wind door de politieke wereld laten waaien, maar niet iedereen is overtuigd.

De digitale minister heet Diella en krijgt de taak om publieke aanbestedingen te beheren. Rama wil met deze stap het hele proces 100% vrij van corruptie maken en tegelijk veel sneller en transparanter. Diella is geen onbekende voor de overheid: op het e-Albania platform hielp de AI agent eerder al meer dan een miljoen burgers bij het aanvragen van officiële documenten. Met de promotie tot virtuele minister moet ze nu een voorbeeld stellen voor de rest van het kabinet.

Toch is de benoeming vooral symbolisch. De Albanese grondwet schrijft voor dat ministers menselijk en minimaal 18 jaar oud moeten zijn. Officieel kan Diella dus niet echt minister zijn. De oppositie is daarom zeer ontevreden en noemt het plan dan ook “belachelijk” en “ongrondwettelijk”.

Rama zelf ziet de AI minister juist als prikkel voor zijn menselijke ministers: als een algoritme sneller en zuiverder kan werken, waarom zouden mensen dat dan niet kunnen? Of de AI minister Diella het goed gaat doen of dat het puur gaat om een stunt moet nog maar blijken in de komende maanden.

De stap past in Albanië’s bredere strategie om uiterlijk in 2027 toe te treden tot de Europese Unie. Brussel dringt al jaren aan op krachtiger optreden tegen corruptie, een hardnekkig probleem in het land. Volgens enkele technologie- en bestuurs experts kan Diella, hoe symbolisch ook, een belangrijke rol spelen om die omslag zichtbaar te maken. Of de digitale minister daadwerkelijk het verschil gaat maken, zal de komende jaren blijken.