Japanse regering dreigt met onderzoek naar OpenAI

Japanse entertainmentindustrie verzet zich tegen AI-tool die video’s maakt op basis van auteursrechtelijk beschermd materiaal.

De Japanse organisatie Content Overseas Distribution Association (CODA) heeft OpenAI officieel verzocht te stoppen met het trainen van zijn nieuwe video-AI, Sora 2, op Japans auteursrechtelijk beschermd materiaal.

Het gaat onder meer om werken van Studio Ghibli, Bandai Namco, Square Enix, Cygames, Toei Animation, Kadokawa en Aniplex. De oproep markeert een groeiende zorg binnen Japan over hoe generatieve AI met intellectueel eigendom omgaat.

CODA stuurde een schriftelijk verzoek aan OpenAI, waarin het bedrijf wordt opgeroepen om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van Japans cultureel materiaal zonder voorafgaande toestemming. De organisatie stelt dat uit de output van Sora 2 blijkt dat de AI getraind is op Japanse beelden en stijlen, waaronder herkenbare elementen uit bekende franchises als Pokémon, Mario, One Piece, Dragon Ball en Demon Slayer.

Volgens CODA kan dit neerkomen op auteursrechtschending onder de Japanse wetgeving. De organisatie benadrukt dat Japan een “toestemmingssysteem” hanteert: AI-bedrijven moeten vooraf toestemming vragen om auteursrechtelijk beschermd werk te gebruiken. Een opt-out-mechanisme, zoals OpenAI eerder aanbood aan enkele westerse studio’s, is volgens CODA onvoldoende en juridisch ongeldig in Japan.

Eerder in oktober sprak ook de Japanse overheid haar zorgen uit. Minister van Staat voor Intellectueel Eigendom en AI-strategie Minoru Kiuchi noemde anime en manga “onvervangbare culturele schatten” en waarschuwde OpenAI om zorgvuldig met Japans erfgoed om te gaan. Minister Masaaki Taira, verantwoordelijk voor digitale zaken, voegde toe dat de overheid de zaak onderzoekt onder de nieuwe AI Promotion Act, die sinds september 2025 volledig van kracht is.

Deze wet kent geen directe sancties, maar geeft de overheid wel het recht om AI-bedrijven te onderzoeken als er sprake lijkt van inbreuk op intellectueel eigendom. Als OpenAI geen gehoor geeft aan de oproepen, kan Japan aanvullende maatregelen nemen, wat mogelijk ook invloed heeft op de beschikbaarheid van Sora 2 in het land.

OpenAI, geleid door Sam Altman, heeft nog niet publiek gereageerd op de brief van CODA of de waarschuwingen van de Japanse overheid. In een blogpost na de lancering van Sora 2 op 1 oktober 2025 schreef Altman wel dat “het bedrijf onder de indruk is van de diepe band tussen gebruikers en Japanse content”. Critici zien die uitspraak nu als bevestiging dat Japans materiaal een belangrijke rol speelde bij de ontwikkeling van de AI.

Voor Japanse bedrijven is de zaak principieel: ze vrezen dat AI-tools als Sora 2 hun creatieve identiteit ondermijnen en zonder compensatie profiteren van decennialange artistieke arbeid. De kwestie kan uitgroeien tot een testgeval voor internationale AI-regulering rond auteursrecht en datagebruik.