LexisNexis CEO: “Het tijdperk van AI in de wet is al begonnen”

In een uitgebreid interview bespreekt tech-CEO Sean Fitzpatrick hoe het bedrijf zich ontwikkelt van traditionele juridische databank naar AI-platform, en welke veranderingen dit teweegbrengt voor advocaten, rechtbanken en de rechtspraktijk in het algemeen, meldt The Verge vandaag.

Fitzpatrick vertelt dat LexisNexis zich niet langer alleen richt op het leveren van jurisprudentie en wetsartikelen. “Ons eerste woord is tegenwoordig ‘AI’,” zegt hij. Waar het bedrijf vroeger werkte als een soort digitale bibliotheek voor advocaten, biedt het nu tools die helpen bij het opstellen van juridische documenten, het analyseren van dossiers en het samenbrengen van grote hoeveelheden gegevens tot bruikbare inzichten.

Die omschakeling werd mogelijk doordat – volgens Fitzpatrick – de juridische praktijk zich leent voor taalgebaseerde systemen: veel werk van advocaten bestaat uit lezen, interpreteren, samenvatten en schrijven. AI-modellen zijn daar inmiddels behoorlijk goed in. Maar hij benadrukt ook dat juridische systemen en algemene AI-modellen niet zomaar te vergelijken zijn: “Je kunt niet iets aan de rechter voorleggen dat ‘hoogstwaarschijnlijk’ klopt,” aldus Fitzpatrick.

Een belangrijk thema in het gesprek is de rol van de mens. Fitzpatrick waarschuwt dat te veel automatisering risico’s met zich brengt: “Je praat over een moeder die al dan niet haar uitkering krijgt, over verzekeringen voor een rampslachtoffer. De inzet is te groot om het volledig aan bots over te laten.” Hij vindt dat zowel advocaten, griffiers als rechters een kritische rol houden in de controle, review en interpretatie van wat de AI aanlevert.

Tegelijkertijd erkent hij dat jonge advocaten of stagiairs de klassieke leercurve krijgen te maken doordat veel routinematig werk door AI kan worden gedaan. Van hen wordt straks andere, zwaardere werk verwacht. De vraag is hoe de rechtspraak en advocatuur zich daaraan zullen aanpassen.

Fitzpatrick gaat ook in op de gevaren van onzorgvuldig AI-gebruik: advocaten worden reeds gesanctioneerd omdat zij documenten indienden met door AI gegenereerde foutieve jurisprudentie. Hij stelt dat LexisNexis met het product Protégé inzet op “echte wet, juridische kwaliteit, review door advocaten” in plaats van generieke AI-oplossingen. Volgens hem is dat geen project van de verre toekomst, maar iets dat nu al beschikbaar is voor klanten.

Hij benadrukt dat transparantie belangrijk is: gebruikers moeten kunnen zien waarom het systeem tot bepaalde conclusies komt, en kunnen bijsturen indien nodig. Het gaat er niet om de AI het “hele werk” te laten doen, maar om de advocaat te versterken, niet vervangen.

Voor de juridische wereld betekent dit dat de rol van technologie verandert. Kleiner werk – zoals literatuuronderzoek of samenvatten – kan door machines worden gedaan, waardoor advocaten zich kunnen richten op het strategische werk, vergaderen met cliënten, en het trekken van conclusies. Maar dat vraagt ook nieuwe vaardigheden en bewuste keuzes in opleiding en praktijkvoering. Volgens Fitzpatrick is dit niet vijf jaar weg – het is nu al bezig.

Voor cliënten betekent het dat advocaten mogelijk sneller voorbereid kunnen zijn, op basis van grotere datasets en beter inzicht. Maar het betekent ook dat ze moeten vertrouwen op de kwaliteit van systemen én op de professionaliteit van de advocaat die de machine­uitkomsten toets.