Nederlands stroomnet onder druk door vraag naar elektriciteit

Nederland heeft te maken met een serieuze uitdaging: het elektriciteitsnet bereikt zijn grenzen. Volgens recente gegevens wachten meer dan 11 900 bedrijven, maar ook openbare instellingen en duizenden nieuwe woningen, op aansluiting op het stroomnet. Deze situatie zet het grootschalig gebruik van AI en datacenters onder druk, laat The Financial Times vandaag weten.

Sinds 2023, toen de gaswinning in Groningen stopte, zijn huishoudens en bedrijven massaal overgestapt op elektriciteit en hernieuwbare energie. Netbeheerders zoals TenneT geven nu aan dat de aanleg van extra kabels en transformatorstations niet is meegegroeid met de vraag naar elektriciteit. Daardoor blijven grote investeringen noodzakelijk, met een geschatte behoefte van €200 miljard aan netverzwaring tot 2040.

Grote industriegebieden worden hard geraakt, vooral rond Eindhoven (Brainport-regio), waar technologische bedrijven als ASML en Thermo Fisher gevestigd zijn. Lokale bestuurders waarschuwen dat projecten en investeringen stilvallen door langdurige aansluitingsproblemen. Bovendien is er een tekort van 28,000 technische vakmensen nodig voor de benodigde uitbreidingen

De problemen op het net zorgen ook voor een stijging van de stroomkosten. In Nederland zijn de tarieven momenteel tot €30 per MWh hoger dan gemiddeld in Frankrijk. Bovendien worden de tarieven in de komende jaren jaarlijks verhoogd met 4,3–4,7% om de infrastructuur-uitgaven te kunnen dekken.

Nederland fungeert als voorbode voor andere Europese landen, waar elektrificatie ook erg snel gaat. Volgens een BCG-rapport lopen netbeheerders in Europa een tekort op investeringen van €250 miljard op geplande uitbreidingen tussen 2025 en 2029. Deze scheeftrekking tussen noodzaak en capaciteit vormt een obstakel voor klimaatdoelen, digitalisering en AI-intensieve groeisectoren.

De Nederlandse netcrisis laat zien dat de energietransitie vooruitgaat, maar de infrastructuur blijft achter. Voor sectoren zoals AI, datacenters en high-tech industrieën is een stabiele en krachtige stroomvoorziening essentieel. Zonder versnelling van investeringen en betere planning dreigen kostbare vertragingen en hoge tarieven het groeipotentieel te blokkeren.