Nieuw Nederlands onderzoek: AI verbruikt 11–20% van datacenter‑stroom

Een in mei gepubliceerd onderzoek uitgevoerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam toont aan dat in 2024 kunstmatige intelligentie verantwoordelijk was voor zo’n 11 tot 20 procent van het wereldwijde stroomverbruik van datacenters. Dat blijkt uit berekeningen gebaseerd op het, soms beperkte, vermogen van chips die AI­toepassingen mogelijk maken, in combinatie met schattingen over de totale capaciteit van datacenters. 

Wetenschapper Alex de Vries-Gao van de VU gebruikte een slimme rekentruc. Hij baseerde zijn analyse op de productieaantallen van AI-chips, geproduceerd door bedrijven zoals TSMC. Door het totale aantal chips te koppelen aan bekend vermogen, kon hij inschatten hoeveel energie AI in datacenters verbruikt, als deel van het totale wereldwijde stroomverbruik.

Volgens De Vries-Gao kan AI tegen het einde van het jaar zelfs tot 50% van al het datacenter-stroomverbruik voor zijn rekening nemen. Dat komt onder andere door de explosieve groei in gebruik van tools als ChatGPT.

De International Energy Agency (IEA) schat dat datacenters in 2024 al goed waren voor 1,5 procent van het totale wereldenergieverbruik (ongeveer 415 terawattuur). Naar verwachting verdubbelt dit in 2030 tot circa 945 terawattuur, vergelijkbaar met het jaarlijkse stroomgebruik van Japan. AI blijkt daar de belangrijkste aanjager van deze groei te zijn.

In Nederland waarschuwt Netbeheer Nederland dat er op veel plekken netcongestie is: het elektriciteitsnet zit vol en er kunnen geen nieuwe datacenters bij aangesloten worden zonder aanzienlijke investeringen.

De NOS nam contact op met grote techbedrijven. Google stelt dat hun datacenters 1,8 keer energie-efficiënter zijn dan gemiddeld, en dat meer dan 90 % van hun Nederlandse datacenter-energie groen is. Microsoft benadrukt dat het zich inzet voor koolstofvrije energie en het reduceren van de CO₂-impact van AI‑systemen.

Onderzoekers aan de TU Delft werken aan methodes om AI-modellen efficiënter te maken. Ze bekijken technieken om modellen in te krimpen, zodat ze minder stroom spreken wanneer ze toegepast worden. Een opmerkelijk project is de plugin “GreenChat”, waarmee gebruikers kunnen zien hoeveel energie een enkele AI-vraag kost, waarmee bewustwording wordt vergroot .