Randstad: 29% minder startersvacatures door opkomst van AI

De doorbraak van kunstmatige intelligentie (AI) zet de arbeidsmarkt stevig op zijn kop. Volgens nieuw onderzoek van Randstad is het aantal startersvacatures in Nederland sinds januari 2024 met maar liefst 29 procent gedaald. Vooral jonge professionals, en in het bijzonder Generatie Z, merken de gevolgen.

Het rapport “Gen Z workplace blueprint: future focused, fast moving”, gebaseerd op 126 miljoen vacatures wereldwijd en een enquête onder 11.250 werknemers, laat zien dat de terugval het hardst aankomt in populaire sectoren. De technologiesector noteerde een daling van 35 procentpunten in instapfuncties, terwijl de financiële dienstverlening 24 procentpunten verloor.

Daarmee wordt het gat tussen junior- en seniorfuncties groter. In de techsector bedraagt het verschil in vraag naar junior en senior talent inmiddels 37 procentpunten. Waar eerdere generaties konden rekenen op een periode van inwerken, wordt van Gen Z verwacht dat ze direct technologisch vaardig zijn. Veel traditionele juniorwerkzaamheden zijn inmiddels geautomatiseerd, waardoor een nieuwe vorm van leerschool noodzakelijk lijkt.

Hoewel Generatie Z bekendstaat als digitaal vaardig, toont het onderzoek aanzienlijke verschillen. 66 procent van de kantoormedewerkers zet AI in voor probleemoplossing, tegen 46 procent in functies buiten kantooromgevingen. Ook tussen mannen en vrouwen bestaat een kloof: respectievelijk 58 procent versus 52 procent.

De toegang tot AI-training is eveneens ongelijk verdeeld. De helft van het jonge kantoorpersoneel volgde het afgelopen jaar scholing, maar in andere sectoren gold dit slechts voor 35 procent. Dit raakt Gen Z extra hard, omdat zij zich sterk bewust zijn van de noodzaak om bij te blijven: driekwart gebruikt AI-tools om zichzelf te ontwikkelen, meer dan welke generatie ook.

Ambitieus is Gen Z zeker: 85 procent kijkt bij een nieuwe baan altijd naar langetermijndoelen. Toch blijven zij gemiddeld slechts 1,1 jaar bij een werkgever in de eerste vijf loopbaanjaren. Ter vergelijking: millennials blijven gemiddeld 1,8 jaar, Generatie X 2,8 jaar en babyboomers zelfs 2,9 jaar.

Het hoge verloop komt niet voort uit desinteresse: bijna zeven op de tien jonge werknemers zegt efficiënt te werken in hun huidige rol. Het probleem zit in het gebrek aan doorgroeimogelijkheden. Ruim 54 procent van Gen Z is actief op zoek naar een andere baan, terwijl slechts een derde langer dan een jaar wil blijven.

Volgens Sander van ’t Noordende, CEO van Randstad, staan werkgevers voor een belangrijke uitdaging: “Gen Z is de arbeidsmarkt betreden in een tijd van immense verandering. Hoewel ze vertrouwen hebben in hun vaardigheden en ambitieus zijn voor de toekomst, worden ze geconfronteerd met technologische disruptie en economische onzekerheid. Gezien de schaarste aan talent moeten werkgevers stappen nemen om jong talent beter aan te trekken en vast te houden.”

De cijfers van Randstad schetsen een duidelijk beeld: AI verandert niet alleen banen, maar ook de manier waarop carrières beginnen. Voor Generatie Z is het cruciaal dat werkgevers investeren in gelijke toegang tot AI-training, doorgroeimogelijkheden en een moderne leercultuur. Alleen zo kan jong talent duurzaam aan organisaties worden gebonden in een snel veranderende arbeidsmarkt.