Allianz Trade: 60 procent van banen hogeropgeleiden in Nederland gevoelig voor Agentic AI

Binnen vijf jaar staat naar verwachting 60 procent van de banen van hogeropgeleiden in Nederland geheel of gedeeltelijk onder druk door de opkomst van zogeheten Agentic AI. Dat blijkt uit onderzoek van kredietverzekeraar Allianz Trade, dat de impact van deze nieuwe generatie kunstmatige intelligentie onderzocht in zeven Europese landen.

Volgens Allianz Trade is de Nederlandse arbeidsmarkt, door haar compacte en hoogontwikkelde karakter, bovengemiddeld gevoelig voor de effecten van zelfsturende AI. Waar generatieve AI (zoals ChatGPT) vooral functioneert als co-piloot, gaat Agentic AI een stap verder: systemen nemen volledig zelfstandig beslissingen en processen over, zonder menselijke tussenkomst.

Het onderzoek (PDF) laat zien dat investeringen in AI in landen als Duitsland, Spanje en Italië vaak leiden tot extra werkgelegenheid, omdat technologie daar productieprocessen ondersteunt en nieuwe functies creëert. In Nederland is dit effect anders, benadrukt Allianz-econoom Johan Geeroms:

“Hier zie je dat investeringen in AI vaker leiden tot een substitutie-effect: taken en functies worden vervangen door technologie.”

Met name sectoren als financiële dienstverlening, ICT, consultancy, advocatuur, softwareontwikkeling en management lopen risico op taak- of functieverlies.

Belangrijk is dat het volgens Allianz Trade niet gaat om het volledig verdwijnen van banen, maar om het feit dat zes op de tien functies taken bevatten die geautomatiseerd kunnen worden. Waar eerdere technologieën vooral routinematig handwerk automatiseerden, richt Agentic AI zich op cognitieve taken van hogeropgeleiden.

Geeroms trekt een parallel met de negentiende eeuw, toen machines fysiek werk overnamen. Nu gaat het om eenzelfde verschuiving bij kennisintensieve beroepen. Allianz Trade schat dat wereldwijd circa 40 procent van de banen taken bevat die vatbaar zijn voor Agentic AI. Dit kan leiden tot aanzienlijke productiviteitswinsten, maar ook tot grote veranderingen in inkomensverdeling en werkgelegenheid.

Eerder onderzoek van salarisverwerker ADP laat zien dat één op de drie werknemers wereldwijd zich zorgen maakt over baanverlies door AI. Opvallend genoeg behoort Nederland tot de landen waar medewerkers zich hier het minst zorgen over maken.

Volgens Allianz Trade markeert de doorbraak van Agentic AI een kantelpunt in de digitale economie. Waar generatieve AI de werknemer nog ondersteunt, ontwikkelt Agentic AI zich tot een autopiloot die complete processen overneemt. De vraag is of bedrijven en beleidsmakers snel genoeg inspelen op de gevolgen voor de arbeidsmarkt.