Shopify stopt met aannemen personeel: 'Eerst kijken of AI het kan'

woensdag, 09 april 2025 om 20:31

Shopify, de bekende e-commercegigant uit Canada, heeft een opvallend intern beleid ingevoerd: vacatures worden alleen nog vervuld als AI de taak niet kan uitvoeren. CEO Tobi Lütke vraagt zijn teams om bij elke personeelsvraag eerst te onderzoeken of automatisering een alternatief is. Deze “AI-first” benadering toont hoe serieus grote techbedrijven werk maken van automatisering – en wakkert het debat aan over de toekomst van werk.

Wat is er gebeurd?

Volgens de Wall Street Journal heeft Shopify’s CEO een memo rondgestuurd waarin staat dat alle nieuwe personeelsaanvragen eerst getoetst moeten worden op AI-alternatieven. Managers mogen pas werven als wordt aangetoond dat AI de taak niet kan uitvoeren.

Lütke noemt deze aanpak een manier om Shopify “slanker en slimmer” te maken. Medewerkers worden aangespoord om AI-tools intensiever te integreren in hun dagelijkse werk. Dit besluit volgt op eerdere bezuinigingen: vorig jaar schrapte Shopify al 10% van zijn personeelsbestand. Nu kiest het bedrijf ervoor om natuurlijk verloop alleen aan te vullen als daar echt geen geautomatiseerde oplossing voor is.

Shopify heeft de afgelopen jaren al fors geïnvesteerd in AI, zoals in klantendiensttools en marketingalgoritmes. De recente doorbraken in generatieve AI (zoals ChatGPT) vergroten de mogelijkheden om werk te automatiseren. Volgens Lütke is dit geen ontslagronde, maar een herdefinitie van werk waarin mensen en AI nauw samenwerken.

Binnen het bedrijf wordt gemengd gereageerd. Sommigen zien het als kans om repetitieve taken af te stoten en creatiever werk te doen. Anderen vrezen dat bewezen AI-resultaten alsnog zullen leiden tot verdere banenreductie.

Lees ook

WhatsApp start met AI-bot in Nederland, dit moet je weten

Google lanceert Gemini Live: AI-assistent kijkt met je mee via camera en scherm

Waarom dit belangrijk is voor Nederland

Shopify’s aanpak is meer dan een intern HR-besluit – het is een voorbode van hoe bedrijven wereldwijd, ook in Nederland, AI kunnen gaan inzetten bij personeelsbeleid. In Nederland heerst traditioneel een focus op efficiëntie vóór uitbreiding van personeel, maar Shopify draait die logica om: eerst AI, dan pas mensen.

Vooral techbedrijven en startups in Nederland kunnen zich herkennen in deze denkwijze. Door stijgende lonen en krapte op de arbeidsmarkt wordt automatisering steeds aantrekkelijker. Shopify’s voorbeeld kan daarom ook hier navolging krijgen – en het debat voeden over de waarde van menselijk werk in een AI-tijdperk.

Nederlandse werknemers zullen zich sterker moeten onderscheiden op eigenschappen waar AI (nog) geen antwoord op heeft, zoals:

Creativiteit
Empathie en klantrelaties
Oordeelsvorming en menselijk aanvoelen

Impact op beleid, bedrijven en burgers

De overheid zal werk moeten maken van bij- en omscholing van personeel. Als AI ervoor zorgt dat bedrijven minder mensen aannemen, raken met name praktisch opgeleide of routinematig werkende Nederlanders uit beeld.

Beleidsmakers – zoals het ministerie van Sociale Zaken – bespreken al scenario’s voor een AI-arbeidsmarkt. Denk aan:

Stimuleringsmaatregelen voor hertraining
Aangepaste ontslagwetgeving als AI goedkoper blijkt
Verplichte AI-impactanalyses bij reorganisaties

Shopify’s actie versnelt deze discussies.

Voor veel Nederlandse bedrijven biedt Shopify een blauwdruk, zij het controversieel. HR-afdelingen zullen zich moeten ontwikkelen tot AI-adviseurs: niet alleen werven, maar ook afwegen of een taak geautomatiseerd kan worden. Verwacht mag worden dat consultancybureaus binnenkort rapporten lanceren over “AI in plaats van FTE’s”.

Bedrijven kunnen winst boeken in productiviteit, maar lopen ook risico op demotivatie of angst onder personeel. Transparantie en duidelijke communicatie worden cruciaal.

Voor werknemers roept dit beleid existentiële vragen op: welke delen van mijn werk kunnen straks door AI worden gedaan – en wat blijft er dan over voor mij?

In Nederland, waar samenwerking en menselijke maat centraal staan in de werkcultuur, kan dit voor spanning zorgen. Tegelijk biedt het kansen: saaie, repetitieve taken kunnen verdwijnen, terwijl werknemers zich richten op complexere of klantgerichte werkzaamheden.

Voorbeeld: een klantenservicemedewerker hoeft niet meer 100 keer per dag dezelfde vraag te beantwoorden – dat doet de chatbot. De medewerker richt zich op lastige dossiers en krijgt daar training voor.

Lees ook

Nederland wil mogelijke voorspellende opsporings-AI verbieden

50% van Nederlandse organisaties onvoorbereid op AI Act

Internationale context en reactie

Shopify is niet alleen. Elon Musk verklaarde onlangs dat zijn platform X (voorheen Twitter) ook alleen nog personeel aanneemt als AI het werk niet kan doen. Bij Meta circuleren interne richtlijnen om te zoeken naar automatiseringsmogelijkheden binnen teams.

In Europa klinkt tot nu toe voorzichtiger taal. Grote Duitse en Franse bedrijven benadrukken dat AI hun mensen moet ondersteunen, niet vervangen. Vakbonden spelen daar een grotere rol in de discussie. Maar achter de schermen worden ook hier kosten-batenanalyses gemaakt, vooral in sectoren als administratie, IT-support en telemarketing.

De stap van Shopify maakt een abstract debat concreet. Wat eerder werd gezien als een toekomstscenario – AI als alternatief voor personeel – is nu realiteit. In Canada leidde het beleid tot vragen in de politiek, met name over de gevolgen voor jongeren op de arbeidsmarkt.

Verdere verdieping

Bij AI Wereld schreven we eerder over welke functies kwetsbaar zijn voor AI-automatisering. In "Welke banen kan ChatGPT vervangen?" stonden beroepen als klantenservicemedewerker, data-analist en recruiter bovenaan – allemaal relevant voor Shopify.

Ook bekeken we de impact op de creatieve sector, bijvoorbeeld in "Hollywoodsterren vragen Trump om bescherming tegen AI". Het spectrum van getroffen beroepen groeit: van fabrieksarbeider tot scriptschrijver en van helpdeskmedewerker tot HR-analist.

Toch is er ook een optimistisch perspectief. Experts stellen dat nieuwe technologie vaak meer banen creëert dan vernietigt, zij het in andere vormen. Voorwaarde: training en aanpassing. In ons artikel "Nederlandse universiteiten versnellen innovatie met €2 miljoen voor AI-adoptie in mkb" werd duidelijk hoe belangrijk het is om nu te investeren in AI-vaardigheden.

Als Nederlandse bedrijven Shopify’s voorbeeld volgen, moeten ze dus óók investeren in hun mensen. Alleen dan wordt AI een versterking, geen bedreiging.

Shopify’s “AI-first” personeelsbeleid is een krachtig signaal: de toekomst van werk is nu. Automatisering is niet langer een experiment, maar een standaardafweging bij elke vacature. Voor Nederland betekent dit: wakker blijven, snel schakelen en investeren in mensen. Want in een wereld waar AI steeds meer kan, wordt de menselijke meerwaarde belangrijker dan ooit.