AI-gegenereerde muziek roept verzet op bij artiesten

dinsdag, 18 maart 2025 om 5:00

Stel je voor: je hoort een nieuw nummer gezongen door Ramses Shaffy of Céline Dion, maar zij hebben het nooit ingezongen. Dit is geen sciencefiction meer. Met kunstmatige intelligentie kunnen stemmen van bekende zangers worden nagebootst en in nieuwe composities worden verwerkt.

AI-muziek: innovatie of diefstal?

In Nederland doken onlangs AI-gegenereerde nummers op waarin de stemmen van onder andere Shaffy, Herman van Veen en Youp van ’t Hek herkenbaar zijn. Dat is te lezen bij NOS.

Artiesten en hun management zijn woedend en noemen deze praktijken “schadelijk” en een vorm van muziekdiefstal. De opkomst van AI-muziek zet de muziekwereld op scherp en dwingt de industrie om na te denken over de juridische en ethische implicaties.

Wat is er aan de hand?

De snelle vooruitgang van AI voice cloning maakt het mogelijk om bestaande zangstemmen te imiteren. Dit leidt tot AI-covers en deepfake-muziek, waarbij stemmen van artiesten worden gebruikt zonder hun toestemming.

🔹 In Nederland verschenen AI-nummers met stemmen van bekende artiesten, volledig via AI gegenereerd.

🔹 Youp van ’t Hek’s stem werd bijvoorbeeld gebruikt voor een popsong, terwijl hij dat nummer nooit heeft ingezongen.

🔹 Het management van Céline Dion heeft een verklaring afgegeven waarin ze AI-tracks expliciet nep en ongeoorloofd noemen. Dat meldt NU.nl.

🔹 Internationale artiesten zoals Kate Bush en Annie Lennox protesteren tegen AI-muziek door een stil protestalbum uit te brengen: “Is This What We Want?”

Ook overleden artiesten worden “tot leven gewekt” met AI. Zo verschenen recent nieuwe “duetten” met Freddie Mercury, die hij nooit gezongen heeft. De technologie maakt dit technisch mogelijk, maar ethisch gezien rijst de vraag: is dit respectvol of juist misbruik?

Waarom is dit zo belangrijk?

AI-muziek raakt aan fundamentele vragen over creativiteit, eigendom en ethiek.

1. Wie bezit de stem?

Een stem is voor een zanger wat een penseelstreek is voor een schilder: uniek en persoonlijk. Als AI die stem kan kopiëren, wie is dan de eigenaar van het resultaat?

Artiesten verliezen controle over hun eigen stem en imago.
AI-nummers kunnen hun reputatie schaden als slechte of misleidende opnames circuleren.
Fans kunnen in de war raken en denken dat een artiest écht aan een AI-track heeft meegewerkt.

2. Financiële en juridische impact

AI-muziek kan de inkomsten van echte artiesten ondermijnen. Als AI-stemmen even goed klinken, waarom zou men dan nog de originele zanger betalen?

Streamingdiensten kunnen overspoeld raken met AI-covers, wat leidt tot minder luisteraars voor originele muziek.
Juridisch is AI-stemgebruik een grijs gebied: auteursrechten beschermen opnames, maar stemimitaties vallen vaak buiten bestaande wetgeving.
Labels en auteursrechtenorganisaties zoals Buma/Stemra en Sena onderzoeken nu hoe ze hiertegen kunnen optreden.

3. De technologische revolutie in muziek

Eerst zagen we AI in beeldvorming (deepfake-foto’s en video’s), nu bereikt AI-audio hetzelfde niveau.

Dit opent creatieve mogelijkheden, zoals het “tot leven wekken” van historische stemmen voor educatie.
Maar ook misbruik ligt op de loer: stemmen van artiesten kunnen worden gebruikt voor nep-duetten, ongepaste content of politieke propaganda.

Lees ook

De 5 grootste AI-trends van 2025 die de wereld veranderen

The Beatles winnen Grammy met AI-nummer ‘Now and Then’

Reacties en discussie

🎤 Artiesten zijn boos Artiesten spreken zich massaal uit tegen AI-gestuurde stemklonen.

Céline Dions management waarschuwt fans voor neptracks die zonder haar toestemming zijn verspreid.
Herman van Veen gaf aan onaangenaam verrast te zijn dat zijn stem zonder overleg werd gebruikt.
Buma/Stemra onderzoekt juridische stappen tegen AI-muziek die rechten schendt.

🎵 Sommige artiesten experimenteren juist met AI Niet alle muzikanten verzetten zich tegen AI. Holly Herndon, een experimentele artiest, laat fans tegen betaling haar AI-stem gebruiken voor remixes. Dit toont aan dat licentiesystemen een oplossing kunnen bieden.

💡 Muziekliefhebbers zijn verdeeld Sommigen vinden het fascinerend om AI-gestuurde combinaties te horen, zoals Johnny Cash die Barbie Girl zingt. Anderen vinden het respectloos, vooral als het gaat om overleden artiesten.

⚖️ Juridische experts zoeken naar oplossingen Nieuwe wetten zijn nodig om stemimitaties te reguleren, vergelijkbaar met de regels tegen deepfake-video’s. Universal Music Group heeft al streamingdiensten opgeroepen om AI-tracks te weren die zonder toestemming stemmen van artiesten gebruiken.

Toekomstperspectief

We bevinden ons nu in een “wilde westen”-fase: de technologie is er, maar de regels ontbreken nog.

💼 Mogelijke scenario’s:

Strengere regulering: Overheden kunnen wetten invoeren die AI-muziek verbieden zonder expliciete toestemming van de artiest.
Licentiesystemen: Artiesten kunnen hun stem tegen betaling in licentie geven aan AI-gebruikers.
Technologische detectie: Streamingplatforms kunnen AI-tracks automatisch herkennen en labelen of verwijderen.
AI als creatieve tool: Artiesten kunnen AI gebruiken om hun eigen stem te versterken, zonder volledig vervangen te worden.

Spotify en YouTube werken al aan tools om AI-gegenereerde muziek te detecteren en eventueel te weren. Maar zolang AI open-source blijft, zullen nieuwe anonieme AI-muziekmakers blijven opduiken.

De muziekindustrie staat op een kruispunt: wordt AI een bedreiging of een kans?

Conclusie

AI-muziek zorgt voor een revolutie in de muziekwereld, maar roept ook ethische en juridische dilemma’s op.

Artiesten verzetten zich tegen ongeoorloofd gebruik van hun stem, terwijl AI-ontwikkelaars pleiten voor vrijheid van creatie. De muzieksector zal duidelijke regels moeten opstellen om innovatie in balans te brengen met bescherming van artiesten.

Eén ding is zeker: AI-muziek is niet meer weg te denken. De vraag is hoe we deze technologie gaan omarmen zonder de menselijke factor te verliezen.