AI-gegenereerde ‘workslop’ ondermijnt productiviteit: werknemers voelen zich drukker, maar presteren minder

dinsdag, 21 oktober 2025 om 16:49

Onderzoek AI-gegenereerde ‘workslop’ verlaagt productiviteit en vertrouwen op de werkvloer

Steeds meer werknemers gebruiken ChatGPT en andere generatieve AI-tools om sneller te werken. Toch blijkt uit nieuw onderzoek dat deze technologie vaak het tegenovergestelde effect heeft.

Volgens een studie van BetterUp Labs en het Stanford Social Media Lab, gepubliceerd in Harvard Business Review, leidt de opmars van AI in kantoren tot een explosie van zogenoemde “workslop”: oppervlakkig, AI-gegenereerd werk dat er goed uitziet maar feitelijk weinig waarde toevoegt.

‘Workslop’ zorgt voor meer werk in plaats van minder

De onderzoekers beschrijven workslop als AI-gegenereerde inhoud die “maskeert als goed werk, maar niet echt bijdraagt aan het doel van de taak”. Denk aan foutloze PowerPoint-slides, keurig opgemaakte rapporten of samenvattingen die logisch klinken maar inhoudelijk rammelen. Het resultaat: collega’s moeten deze output corrigeren, herwerken of aanvullen.

Het onderzoek onder 1.150 Amerikaanse werknemers toont aan dat 40 procent in de afgelopen maand minstens één keer workslop heeft ontvangen. Gemiddeld schatten werknemers dat 15 procent van alle gedeelde werkdocumenten uit dit soort AI-werk bestaat. Dat leidt tot flinke verspilling: elke keer dat iemand workslop ontvangt, kost dat gemiddeld bijna twee uur extra werk. Omgerekend betekent dat een productiviteitsverlies van ruim 9 miljoen dollar per jaar bij een organisatie met 10.000 werknemers.

AI lijkt te helpen, maar maakt taken vaak trager

Ook veel professionals herkennen dat AI-tools tijd besparen lijken te beloven, maar in werkelijkheid meer tijd kunnen kosten. Een gebruiker vertelt bijvoorbeeld:

“ChatGPT hielp me software schrijven voor ons industriële bedrijf. Ik dacht dat het ons geld bespaarde, maar na een week merkte ik dat ik meer tijd had besteed aan het corrigeren en testen dan wanneer ik gewoon een ontwikkelaar had ingehuurd. Uiteindelijk was het duurder.”

Een ander voorbeeld gaat over het maken van een timelapse-video:

“ChatGPT gaf me bruikbare tips over software en sneltoetsen, maar ook genoeg verkeerde informatie dat ik achteraf dacht: als ik gewoon de handleiding had gelezen, was ik sneller klaar geweest.”

Deze persoonlijke ervaringen sluiten aan bij de bevindingen van de onderzoekers. AI geeft het gevoel dat je productiever bent, maar doordat de resultaten nét niet goed genoeg zijn, moet je alsnog zelf nadenken, corrigeren en testen. Daarmee verlies je niet alleen tijd, maar ook cognitieve betrokkenheid: je denkt minder diep na over je werk.

De psychologische tol van AI-werk

Volgens de studie beïnvloedt workslop niet alleen productiviteit, maar ook vertrouwen en samenwerking binnen teams. Werknemers die AI-werk van collega’s ontvangen, beoordelen hen daarna als minder capabel, minder creatief en minder betrouwbaar. Bijna de helft (42 procent) ziet hen zelfs als minder intelligent.

Daarnaast zorgt workslop voor spanningen: medewerkers moeten kiezen of ze het AI-werk zelf herschrijven, de afzender aanspreken of het “goed genoeg” verklaren. Ruim een derde van de ondervraagden meldt dat dit de samenwerking op lange termijn verslechtert.

Leiderschap en de strijd tegen oppervlakkig AI-gebruik

De auteurs benadrukken dat bedrijven niet moeten stoppen met AI, maar het bewuster en doelgerichter moeten inzetten. Wanneer managers simpelweg zeggen “gebruik AI overal”, moedigen ze juist gedachteloos gebruik aan.

De oplossing ligt volgens de onderzoekers in:

Gerichte richtlijnen: bepaal waar AI wél en niet zinvol is.
Training in kritisch gebruik: leer werknemers om AI-uitvoer te controleren en te verbeteren.
Een ‘pilot’-mentaliteit: werknemers die AI gebruiken om hun creativiteit te vergroten, zijn 75 procent productiever dan collega’s die het gebruiken om werk te vermijden.

AI als hulpmiddel, niet als vervanging van denken

AI kan volgens experts wél een krachtig hulpmiddel zijn bij creatieve processen zoals tekst- of beeldcreatie, waar ruimte is voor improvisatie. Maar voor nauwkeurig, gestructureerd werk kan het juist een tijdrovende illusie van efficiëntie zijn. Zoals een gebruiker het treffend samenvatte: “AI voelt als een fancy Notion-setup die je productief laat lijken, terwijl het je stiekem juist vertraagt.”

Bedrijven die generatieve AI écht succesvol willen integreren, zullen dus niet alleen moeten investeren in technologie, maar vooral in menselijk beoordelingsvermogen en kritisch denkvermogen.