AI-scams bedreigen spaargelden van Amerikaanse ouderen

Cybercriminelen gebruiken steeds vaker kunstmatige intelligentie om senioren in de Verenigde Staten te misleiden en hun spaargelden te plunderen, via een schematische aanpak die de FBI als de “Phantom Hacker”-oplichtingstype omschrijft. Deze methode bestaat uit drie opeenvolgende fases waarbij verschillende persona's worden ingezet: eerst een nep‑tech‑supportmedewerker, vervolgens een frauduleuze bankmedewerker, en tot slot iemand die zich voordoet als medewerker van de Amerikaanse overheid. Zo wordt het vertrouwen van de gedupeerde langzaam opgebouwd en misbruikt, aldus Daily Hodl.

In de eerste fase doet de oplichter zich voor als tech‑supportwerknemer. Hij overtuigt het slachtoffer om software te installeren, waarmee hij via deze toegang meekijkt op financiële accounts en bepaalt welke rekeningen het meest waardevol lijken. In de tweede fase wordt het slachtoffer gebeld door iemand die zich voordoet als bank- of fraudedeskmedewerker, met het verhaal dat er door een buitenlandse hacker is ingebroken. Het slachtoffer wordt overgehaald om geld over te maken naar een zogenaamd veilige “derde partij”-rekening, bijvoorbeeld via bankoverschrijving, contant geld of cryptocurrency. In fase drie belt een nep‑overheidsfunctionaris om het slachtoffer nog dieper het verhaal in te trekken, zogenaamd om geld te beschermen. Maar in werkelijkheid vloeit het spaargeld rechtstreeks naar de criminelen.

Volgens Check Point’s CIO Pete Nicoletti maken de oplichters gebruik van AI om profielen te analyseren, onder andere via sociale media. “Seniors posten dingen op Facebook, zoals dat ze Corvette‑verzamelaar zijn. Criminelen gebruiken AI om die kenmerken op te sporen… en sturen dan een bericht: ‘je Corvette is binnen, je bestelde die toch?’” Zo creëren ze neprelevantie die geloofwaardigheid wekt.

Nicoletti waarschuwt dat het vrijwel onmogelijk is om het geld terug te krijgen, vooral als het slachtoffer te lang wacht met melden. “Als ze nog dezelfde dag melden, is er een kleine kans (10–15%). Daarna is het geld meestal voorgoed verdwenen”.

Deze slachtoffers zijn niet uitzonderlijk. Volgens de FTC groeiden de verliezen bij ouderen aan scams van $55 miljoen in 2020 naar $445 miljoen in 2024. Ook is er sprake van frauduleuze oproepen waarin men zegt van de FTC, Social Security of een bekende bank te zijn, met het doel het slachtoffer onder druk te zetten om geld te verplaatsen. Een terugblik op eerdere data laat zien dat in 2023 alleen al $3,4 miljard werd verloren – een stijging van 11% ten opzichte van het voorgaande jaar.