AI spoort borstkanker 30% eerder op: algoritme ontdekt wat radiologen missen

woensdag, 07 mei 2025 om 21:37

Een UCLA-studie toont baanbrekend potentieel van kunstmatige intelligentie in borstkankerscreening. Een nieuwe studie uit de VS toont aan dat kunstmatige intelligentie (AI) in staat is om borstkanker tot 30% eerder te detecteren dan traditionele screenings.

Onderzoekers van het UCLA Jonsson Comprehensive Cancer Center analyseerden bijna 185.000 mammografieën en ontdekten dat AI in staat was om vroege tekenen van zogeheten intervalkankers aan te wijzen – tumoren die zich ontwikkelen tussen twee reguliere controles. Dat is te lezen bij Science Daily.

Hoe werkt het AI-systeem?

Het onderzochte algoritme, genaamd Transpara, werd getraind op duizenden borstscans. De AI herkende patronen en subtiele afwijkingen die door menselijke radiologen niet werden opgemerkt.

Belangrijke bevindingen uit het onderzoek:

In 30% van de intervalkankers was er op eerdere scans al een subtiele afwijking zichtbaar
Radiologen zagen deze tekenen niet; de AI markeerde ze wél
Het ging om minimale zichtbare tekenen – kleine vlekjes of afwijkingen in weefselpatronen
Eerder opsporen betekent minder zware behandelingen en betere overlevingskansen

Hoofdauteur dr. Tiffany Yu stelt dat een derde van de onderzochte gevallen mogelijk maanden tot jaren eerder ontdekt had kunnen worden als AI al had meegekeken.

Waarom is dit belangrijk?

De studie levert krachtig bewijs dat AI een rol kan spelen als digitale tweede lezer bij borstkankerscreening.

Belangrijke voordelen van AI bij mammografie:

Constante alertheid: AI raakt niet vermoeid zoals mensen
Snellere analyse: binnen seconden miljoenen pixels geanalyseerd
Hogere precisie: AI ziet subtiele afwijkingen die het menselijk oog mist
Lagere foutkans: voorkomt dat kanker onopgemerkt blijft

Radiologen blijven essentieel, maar AI biedt een extra veiligheidsschild tegen gemiste diagnoses – vooral belangrijk bij intervalkankers, die vaak agressiever zijn.

Impact op beleid, bedrijven en burgers

Beleid

De bevindingen kunnen directe gevolgen hebben voor borstkankerscreeningsprogramma’s in landen als Nederland, het VK en Zweden.

AI zou ingezet kunnen worden als standaardhulpmiddel bij bevolkingsonderzoek
De CE-gemarkeerde software kan sneller worden goedgekeurd
Mogelijke herziening van screeningstrategieën bij hoogrisicogroepen

Bedrijven

Voor de medische AI-sector is dit een doorbraak:

Transpara positioneert zich als toonaangevend systeem
Concurrenten (zoals Google’s Lunit) zullen versneld eigen validatiestudies publiceren
Producenten van mammografie-apparatuur kunnen AI-integratie standaard maken
EdTech en HealthTech bedrijven krijgen kansen om trainingen te ontwikkelen voor zorgprofessionals

Burgers

Voor patiënten betekent dit:

Vroegtijdige diagnose, minder intensieve behandelingen, hogere kans op herstel
Meer vertrouwen in bevolkingsonderzoek en minder angst voor “gemiste” kanker
AI als toegankelijke ondersteuning, niet als vervanger van de arts

Toch blijft menselijke beoordeling cruciaal om false positives en overdiagnose te voorkomen. AI is een partner, geen vervanger.

Internationale context: opmars van medische AI

De V.S., Europa en delen van Azië voeren steeds meer proefprojecten uit met AI-ondersteunde screening.

NHS (VK) overweegt nationale invoering van AI in borstscreening
Nederland test AI momenteel in pilotvorm in Nijmegen
WHO ziet potentieel in AI voor lage-inkomenslanden waar radiologen schaars zijn

Deze UCLA-studie versterkt de roep om AI wereldwijd in te zetten – mits zorgvuldig getest en ethisch verantwoord.

Conclusie: AI redt levens – en wint vertrouwen

De inzet van kunstmatige intelligentie bij borstkankerscreening markeert een cruciale stap in de toekomst van de gezondheidszorg. De cijfers uit deze studie zijn overtuigend: AI ziet wat mensen missen en kan vrouwen eerder helpen.

Het is geen sciencefiction meer – AI wordt een onmisbare partner in preventieve zorg.