Amerikaanse politici stemmen in met 10-jarige pauze op AI-regelgeving door staten

De Amerikaanse House of Representatives heeft op 22 mei 2025 met een nipte meerderheid het omvangrijke begrotingsvoorstel "One Big Beautiful Bill" aangenomen. Een opvallende bepaling in dit wetsvoorstel is een moratorium van tien jaar op AI-regelgeving door individuele staten.

Dit betekent dat staten gedurende een decennium geen eigen wetten of regels mogen handhaven die specifiek gericht zijn op kunstmatige intelligentie.

De wetstekst stelt dat staten en lokale overheden gedurende tien jaar na inwerkingtreding geen wetten of regels mogen handhaven die gericht zijn op AI-modellen, -systemen of geautomatiseerde beslissystemen. Er zijn enkele uitzonderingen, zoals wetten die algemene toepassing hebben of die strafrechtelijke sancties bevatten.

Voorstanders, waaronder Republikeinse wetgevers en techlobbygroepen, beweren dat dit moratorium nodig is om een lappendeken van tegenstrijdige staatswetten te voorkomen die innovatie kunnen belemmeren. Ze stellen dat een uniforme federale aanpak essentieel is om de wereldwijde concurrentiepositie van de VS op het gebied van AI te behouden.

Het voorstel heeft geleid tot felle kritiek van zowel Democratische als Republikeinse staatswetgevers. Een coalitie van 260 wetgevers uit alle 50 staten heeft een brief gestuurd aan het Congres waarin zij oproepen het moratorium te schrappen. Zij vrezen dat het verbod hen belemmert in het beschermen van burgers tegen AI-gerelateerde risico's zoals deepfakes, discriminatie en misinformatie.

Ook prominente figuren zoals Elon Musk en gouverneur Gavin Newsom van Californië hebben zich uitgesproken tegen het moratorium. Musk noemde het wetsvoorstel een "walgelijk gedrocht", terwijl Newsom waarschuwde voor overmatige federale inmenging die de autonomie van staten ondermijnt.

De wet is aangenomen met een minimale meerderheid van 215 tegen 214 stemmen. Opmerkelijk is dat sommige Republikeinse afgevaardigden, zoals Marjorie Taylor Greene, later toegaven het wetsvoorstel niet volledig te hebben gelezen en zich tegen het AI-moratorium keerden zodra zij de inhoud begrepen.

In de Senaat stuit het voorstel op procedurele uitdagingen. Senator Ed Markey (D-Massachusetts) heeft aangekondigd een beroep te zullen doen op de Byrd Rule, die voorkomt dat niet-budgettaire bepalingen worden opgenomen in reconciliatiewetgeving. Dit zou het AI-moratorium uit het wetsvoorstel kunnen verwijderen.

Als het moratorium wordt ingevoerd, zou het bestaande AI-wetgeving in staten zoals Californië, Colorado, New York, Illinois en Utah ongeldig maken. Daarnaast zouden meer dan 1.000 voorgestelde AI-wetten in verschillende staten worden geblokkeerd.

Critici vrezen dat dit een vacuüm creëert waarin AI-systemen zonder toezicht kunnen opereren, wat risico's met zich meebrengt voor consumentenprivacy, arbeidsmarkten en democratische processen. Zij pleiten voor een evenwichtige aanpak waarbij zowel federale als staatsniveaus betrokken zijn bij AI-regulering.

Het voorgestelde 10-jarige verbod op AI-regelgeving door staten heeft een intensief debat op gang gebracht over de balans tussen federale uniformiteit en staatsautonomie. Terwijl voorstanders wijzen op de noodzaak van een consistente nationale aanpak, benadrukken tegenstanders het belang van lokale regelgeving om burgers te beschermen tegen de snel evoluerende risico's van AI. De uiteindelijke beslissing in de Senaat zal bepalend zijn voor de toekomstige koers van AI-regulering in de Verenigde Staten.