Italiaanse toezichthouder dwingt Meta om WhatsApp-voorwaarden aan te passen

De Italiaanse mededingingsautoriteit AGCM heeft Meta Platforms opgedragen bepaalde voorwaarden in WhatsApp tijdelijk stop te zetten. Volgens de toezichthouder sluiten die voorwaarden rivaliserende kunstmatige intelligentie chatbots uit van het platform, wat een mogelijk misbruik van een dominante positie kan zijn. De zaak past in een breder onderzoek naar de rol van grote technologiebedrijven en AI-diensten in Europa, en de nadruk ligt op concurrentie en toegang voor ontwikkelaars van andere AI-systemen, volgens Reuters.

De zaak begon in juli toen de AGCM een onderzoek startte naar Meta vanwege zorgen dat het bedrijf zijn positie misbruikt door zijn eigen AI-dienst te integreren in WhatsApp en tegelijkertijd andere AI-chatbots te beperken. In november breidde de toezichthouder het onderzoek uit naar de bijgewerkte zakelijke voorwaarden van WhatsApp, die volgens de AGCM kunnen verhinderen dat concurrerende AI-diensten toegang krijgen tot de markt via het platform. De toezichthouder zei dat de voorwaarden van Meta AI’s concurrenten zouden uitsluiten van het WhatsApp-platform, wat nadelig zou kunnen zijn voor consumenten omdat het de keuzevrijheid beperkt en de ontwikkeling van technische diensten belemmert.

De AGCM besloot dat de voorwaarden moeten worden geschorst terwijl het onderzoek doorgaat. Deze tijdelijke maatregel is bedoeld om te voorkomen dat concurrenten van Meta AI permanent worden geblokkeerd terwijl de zaak nog loopt. Als de regels zouden blijven bestaan, zou dat de toegang tot WhatsApp voor andere AI-ontwikkelaars ernstig kunnen beperken. Meta heeft aangegeven dat het tegen de beslissing in beroep gaat en de maatregel “fundamenteel gebrekkig” noemt. Volgens een woordvoerder putte de toename van AI-chatbots druk op systemen die oorspronkelijk niet waren ontworpen om zulke toepassingen te ondersteunen.

De Italiaanse stap staat niet op zichzelf. Eerder in december heeft de Europese Commissie een formeel antitrustonderzoek geopend naar Meta’s beleid rond AI-toegang op WhatsApp. Dat onderzoek kijkt naar een nieuw beleid dat AI-providers in de Europese Economische Ruimte mogelijk zou blokkeren doordat zij geen toegang krijgen tot zakelijke communicatiehulpmiddelen binnen de app, terwijl Meta’s eigen AI-systeem daar wel beschikbaar blijft. Deze bredere EU-zaak onderstreept de groeiende bezorgdheid bij Europese regelgevers over de macht van grote technologiebedrijven en de impact daarvan op markten voor AI-diensten.

Meta heeft kritiek geuit op de Italiaanse maatregel en zegt dat het de beslissing zal aanvechten bij de rechter. Het bedrijf stelt dat WhatsApp geen app-store is en dat er andere wegen zijn voor AI-bedrijven om hun diensten aan gebruikers aan te bieden, zoals via app-winkels, websites of integraties met andere systemen. Ondanks die reactie werkt de AGCM samen met de Europese Commissie om de kwestie aan te pakken en te zorgen dat de mededingingsregels effectief worden gehandhaafd.

Als de voorlopige maatregel blijft gelden, kan dit betekenen dat ontwikkelaars van alternatieve AI-chatbots straks weer toegang krijgen tot WhatsApp-gebruikers via de zakelijke API. Dat kan de concurrentie in de markt voor AI-chatbots veranderen, vooral in Europa waar WhatsApp een van de populairste berichtendiensten is. Voor gebruikers kan dit in de toekomst betekenen dat ze keuzevrijheid hebben tussen verschillende AI-assistenten binnen dezelfde app, al is het nog onduidelijk hoe snel dergelijke diensten weer geïntegreerd kunnen worden als de juridische procedures lang duren.