Pentagon draagt AI voor belangrijke mineralen over aan non-profit: Westen wil grip op grondstoffen veiligstellen

maandag, 05 mei 2025 om 20:20

In een geopolitiek beladen zet heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie een revolutionair AI-project voor kritieke mineralen overgedragen aan een civiele non-profit. De tool, die voorspellingen doet over de prijzen en beschikbaarheid van onder andere lithium, kobalt en nikkel, moet Westerse bedrijven helpen om hun toeleveringsketens te versterken – buiten Chinese invloed om.

AI als strategisch wapen in grondstoffengevecht

Eind 2023 lanceerde het Pentagon het AI-programma Open Resource Exploration, ook wel bekend als de Critical Minerals Forecasting Tool. Doel: marktschommelingen beter voorspellen in een sector die cruciaal is voor elektrische voertuigen, windmolens, batterijen en militaire technologie. Dat meldt Reuters.

De VS ontwikkelden de tool in reactie op China’s dominante rol in de productie en raffinage van zeldzame aardmetalen. Met behulp van machine learning en big data-analyse verwerkt het systeem onder meer geopolitieke risico’s, industriële vraag en aanbodschokken. Zo kunnen bedrijven betere leveringscontracten afsluiten en overheden strategischer investeren.

Van Defensie naar publiek-private samenwerking

Het Pentagon blijft het project financieel ondersteunen tot minstens 2029, maar droeg de operationele controle recent over aan het Critical Minerals Forum (CMF) – een non-profitconsortium van meer dan 30 spelers uit de mijnbouw-, auto- en technologiesector.

Betrokken partijen zijn onder andere:

South32 (mijnbouw)
Volkswagen (autofabrikant)
Diverse Amerikaanse, Europese en Australische investeerders

Rob Strayer, een voormalige diplomaat, leidt het project. Zijn benoeming moet het vertrouwen van internationale partners versterken. Dankzij de privatisering kunnen nu ook Europese bedrijven zonder geopolitieke terughoudendheid deelnemen.

Strategisch belang voor bedrijven en beleidsmakers

De overdracht onderstreept het groeiende besef dat AI niet alleen economische, maar ook geopolitieke waarde heeft.

Voor beleidsmakers:

De AI-tool vormt een blauwdruk voor publiek-private modellen.
Europese overheden kunnen het systeem als inspiratie gebruiken voor eigen strategische ketens (bijv. halfgeleiders of voedselzekerheid).

Voor bedrijven:

Toegang tot betrouwbare voorspellingen verhoogt hun onderhandelingspositie.
Voorkennis over dreigende tekorten maakt gerichte investeringen mogelijk.
Collectieve inzichten verminderen risico's bij lange-termijncontracten.

Voor burgers:

Meer prijsstabiliteit in consumentproducten (EV’s, elektronica)
Indirecte voordelen via nationale veiligheid en klimaatdoelen

Internationale reacties en implicaties

De oprichting van het CMF past in de bredere strategie van het Westen om minder afhankelijk te worden van Chinese grondstoffen.

China zou het project kunnen beschouwen als een digitale vorm van grondstoffenkartelvorming.
Canada, Australië en de EU tonen interesse: zij delen het doel van veilige, transparante toeleveringsketens.
Volkswagen is al aan boord – andere Europese spelers zoals BASF of BMW zouden kunnen volgen.
NATO of EU-instanties zouden indirect kunnen profiteren via lidstaten of aangesloten bedrijven.

Bovendien zijn duurzaamheidsorganisaties positief: het CMF heeft ESG-principes (milieu, sociaal, governance) omarmd. De AI kan bijdragen aan meer ethische mijnbouw door transparantie in herkomst en productieketens te bieden.

Conclusie: AI als geopolitiek instrument voor grondstoffenzekerheid

Met deze privatisering zet het Westen een strategische stap om technologische innovatie in te zetten tegen afhankelijkheid van tegenstanders. De AI-tool is geen klassieke defensietechnologie, maar haar potentieel is minstens zo invloedrijk: zij biedt inzicht, stabiliteit en samenwerking in een wereld waar grondstoffen de nieuwe machtshefboom zijn.