Stemacteurs in opstand: "Blijf van onze stemmen af!"

Steeds meer stemacteurs slaan alarm, hun stemmen worden zonder toestemming gekopieerd door kunstmatige intelligentie. Wat klinkt als sciencefiction, is vandaag de realiteit in de wereld van film en televisie. Dankzij AI tools zoals ElevenLabs en Deepdub kunnen stemmen van bekende acteurs worden nagemaakt en gebruikt voor nasynchronisatie. En dat zonder dat de originele stemacteur daar iets van weet, laat staan toestemming heeft gegeven.

In landen als Frankrijk, Duitsland, Italië en de Verenigde Staten groeit het verzet. Acteurs komen massaal in actie met protesten en online campagnes. De Franse beweging #TouchePasMaVF (vrij vertaald: “Blijf van mijn stem af”) is daar een goed voorbeeld van. Ook in Duitsland en de Verenigde Staten klinken leuzen als “Don’t steal our voices” steeds luider.

De zorgen zijn groot, en dat is niet zonder reden. Stemacteurs beschouwen hun stem als een essentieel onderdeel van hun identiteit. De Italiaanse stem van Jon Snow bijvoorbeeld, noemt het gebruik van zijn stem zonder toestemming zelfs identiteitsdiefstal. En het gaat niet alleen om rechten of geld. Het verlies van zeggenschap over je eigen stem raakt direct aan wie je bent.

Daarnaast is dubbing meer dan een letterlijke vertaling. Het overbrengen van humor, emotie en culturele nuance vraagt om menselijke interpretatie. En dat is precies waar AI nog tekortschiet volgens de acteurs. Stemacteur Sanket Mhatre uit India, waar jaarlijks honderden films worden nagesynchroniseerd in regionale talen, benadrukt dat AI misschien goedkoop lijkt, maar veel mist van wat dubbing waardevol maakt.

De zorgen beperken zich niet tot creativiteit. In Frankrijk alleen al hangen zo’n 12.500 banen aan de dubbing industrie. Niet gek dus dat er nu ook juridische stappen worden gezet. In Italië en Spanje worden contracten aangepast om ongeoorloofd gebruik van stemmen met AI te verbieden.