Trump tekent uitvoeringsbesluit dat staten beperkt in eigen AI-wetten

De Amerikaanse president Donald Trump heeft een uitvoeringsbesluit ondertekend dat de rol van individuele staten bij het reguleren van AI sterk wil beperken. Het besluit roept federale overheidsinstanties op om staatwetten die volgens de regering botsen met nationale AI-belangen te ontmoedigen of juridisch aan te vechten. De maatregel komt te midden van een groeiende hoeveelheid AI-regelgeving op staatsniveau en een debat over hoe de Verenigde Staten AI moeten reguleren in de toekomst, aldus The Verge.

Volgens het besluit wil de federale overheid één nationaal kader vormen voor AI-wetgeving in plaats van tientallen verschillende regels per staat. De gedachte achter de stap is dat veel staten eigen wetten hebben aangenomen of willen aannemen rond AI-veiligheid, data-gebruik of discriminatie door algoritmen. Die uiteenlopende regels zorgen er volgens de federale regering voor dat bedrijven met grote moeite overal moeten voldoen aan andere eisen, wat innovatie kan vertragen.

Het besluit zelf kan niet automatisch bestaande staatswetten opheffen, maar het geeft aanwijzingen aan federale agentschappen om acties te ondernemen die het effect van die wetten kunnen beperken. Dat omvat onder meer het vormen van een speciale juridische eenheid onder toezicht van het ministerie van Justitie om wetten aan te vechten die de regering als belemmerend ziet. Ook kan de Federal Trade Commission duidelijke uitspraken doen over situaties waarin staatsregels volgens het federale consumentenrecht in conflict komen met nationale doeleinden.

Staten met al ingevoerde AI-wetgeving, zoals Colorado en andere staten die wetten hebben aangenomen gericht op consumentenbescherming of algorithmische transparantie, kunnen te maken krijgen met federale tegenstand. De uitvoeringsrichtlijnen vragen dat de minister van Handel binnen een bepaalde termijn rapporteert welke staten wetten hebben aangenomen die haaks staan op de federale benadering. In sommige gevallen kan dat ertoe leiden dat bepaalde staatsprogramma’s, zoals subsidies voor breedbanduitrol, in gevaar komen als de regels als conflicterend worden aangemerkt.

De Federal Communications Commission kan ook worden gevraagd om een nationaal rapportage- en openbaarmakingsstandaard voor AI-modellen op te stellen. Als die standaard een federale norm wordt, kunnen bestaande staatsregels die daarvan afwijken minder effectief zijn.

De stap komt nadat pogingen in het Congres om een landelijk moratorium op staatsregels in te voeren niet slaagden. Die pogingen spraken over een periode waarin staten geen nieuwe AI-wetten mochten aannemen. Met dit uitvoeringsbesluit neemt de uitvoerende macht het initiatief om de versnippering van regels te bestrijden.

AI-bedrijven zelf hebben vaak gepleit voor één nationale standaard in plaats van uiteenlopende staatsregels. Een uniform kader kan het eenvoudiger maken voor grote technologiebedrijven om producten te ontwikkelen en te distribueren zonder telkens te moeten voldoen aan andere eisen per staat. Voor die bedrijven is onzekerheid over regelgeving een belemmering voor planning en investeringen.

Door federale richtlijnen uit te vaardigen die staatswetten ontmoedigen, probeert de regering volgens voorstanders deze onzekerheid te verminderen. De juridische strijd die kan volgen kan echter langdurig en complex zijn, vooral als het gaat om de vraag hoe ver de federale overheid kan gaan in het reguleren van technologie die al door individuele staten wordt aangesproken.