Uitgevers boos op Google: 'Onze content zonder toestemming gebruikt'

maandag, 05 mei 2025 om 19:20

Google’s AI-zoekmachine zet relaties met adverteerders en uitgevers op scherp Advertenties in AI-chat, en webdata gebruikt ondanks opt-out – wat betekent dit voor de toekomst van online zoeken?

Google’s AI-zoekmachine verandert alles

Google staat op een keerpunt. In slechts 24 uur zijn twee opvallende ontwikkelingen naar buiten gekomen die de digitale wereld op zijn kop zetten. Het bedrijf gaat advertenties integreren in AI-chatresultaten en blijkt webinhoud van uitgevers te gebruiken voor AI-training, zelfs als die expliciet hebben aangegeven dat ze dat niet willen.

Deze stappen maken duidelijk dat Google zijn dominante positie in online zoeken koste wat kost wil behouden. Maar dat roept grote vragen op over transparantie, rechten van uitgevers en de toekomst van digitale advertenties.

Wat is er precies gebeurd?

1. AI-chat met advertenties

Google heeft bevestigd dat advertenties binnenkort opduiken in de antwoorden van zijn AI-chatbot in de zoekmachine. Net zoals bij traditionele zoekresultaten, maar dan verweven in conversatievorm. Denk aan een AI-antwoordsuggestie over vakantiebestemmingen waarin direct een advertentie voor een reisbureau verschijnt.

Dit gebeurt via Google’s bestaande advertentieplatform (AdSense).
Adverteerders krijgen zo nieuwe plekken om hun content te tonen.
Gebruikers krijgen AI-antwoorden, gecombineerd met commerciële suggesties.

2. AI-training ondanks opt-out

Tijdens een Amerikaanse antitrustzaak werd onthuld dat Google websites gebruikt voor AI-training, zelfs als ze via Google’s eigen tools hebben aangegeven hier niet aan mee te willen doen. Alleen websites die volledig blokkeren voor indexatie via robots.txt worden uitgesloten.

Dit betekent dat:

Google zijn zoek-AI voedt met meer content dan uitgevers willen.
De AI-antwoorden mogelijk samenvattingen bevatten van content waarvoor geen toestemming is gegeven.
Uitgevers vrezen minder bezoekers, omdat gebruikers hun site niet meer hoeven te bezoeken voor informatie.

Waarom is dit zo belangrijk?

Grote gevolgen voor het online ecosysteem

Deze ontwikkelingen raken het fundament van hoe informatie online wordt verspreid én hoe geld wordt verdiend.

Voor adverteerders: Nieuwe kansen ontstaan om zichtbaar te zijn in AI-antwoorden, waar gebruikers steeds vaker hun vragen stellen.
Voor uitgevers: Groeiende zorgen dat AI-antwoorden verkeer en inkomsten wegzuigen.
Voor gebruikers: Een veranderende zoekervaring waarbij commerciële belangen en informatievervaging op de loer liggen.

Impact op beleid, bedrijven en burgers

Beleidsmakers

In Europa zullen toezichthouders scherp reageren. De AI Act en bestaande mededingingsregels maken al ruimte om big tech te beteugelen. Deze casus kan leiden tot:

Nieuwe regels over hoe AI met auteursrechtelijk beschermd materiaal mag omgaan.
Verplichte transparantie over bronvermelding in AI-antwoorden.
Compensatiemechanismen voor uitgevers wiens data is gebruikt.

Bedrijven

Uitgevers denken na over het verder beperken van indexering.
Techbedrijven zoals Microsoft en OpenAI ruiken kansen om zich juist als ‘uitgever-vriendelijk’ te positioneren.
Adverteerders zullen experimenteren met AI-gebaseerde campagnes.

Burgers

Zien hun zoekresultaten veranderen: sneller, maar ook commerciëler.
Stellen vragen over privacy en transparantie van AI-antwoorden.
Kunnen moeilijker onderscheiden wat redactioneel en wat reclame is.

Internationale reacties: Europa komt in actie

In de Verenigde Staten vormt dit onderdeel van een grotere antitrustzaak tegen Google. De overheid beschuldigt het bedrijf ervan zijn zoekmonopolie te misbruiken om ook de AI-markt te domineren. In Europa klinken soortgelijke geluiden:

Mediaorganisaties in Duitsland en Frankrijk spreken hun zorgen uit.
Gezamenlijke lobby’s worden overwogen om brongebruik af te dwingen.
Eerdere maatregelen – zoals het betalen voor nieuws-snippets – kunnen worden uitgebreid naar AI-content.

Rivalen als Microsoft kijken ondertussen hoe ze zich juist anders kunnen positioneren: transparanter, eerlijker, meer in samenwerking met media.

Conclusie: het AI-tijdperk van zoeken is begonnen – maar tegen welke prijs?

De integratie van AI in zoekmachines verandert de spelregels. Voor Google betekent dit nieuwe inkomsten via advertenties. Voor uitgevers is het een bedreiging voor hun businessmodel. En voor gebruikers wordt de grens tussen hulp en reclame steeds vager.

De komende maanden zullen cruciaal zijn. Beleidsmakers, mediabedrijven en burgers moeten bepalen: wie controleert de AI die ons informeert?