Hoe AI bedreigde talen kan redden van uitsterven

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft veel toepassingen. Het redden van bedreigde talen is wellicht een minder bekende implementatie hiervan. Meta, voorheen bekend als Facebook, heeft aangekondigd dat hun No Language Left Behind (NLLB) project nu berichten op kan vertalen in 200 weinig gesproken talen wereldwijd. Hieronder vallen ook een aantal Europese talen, zoals Schots Gaelic, Galicisch, Ligurisch, Iers, IJslands, Bosnisch en Welsh.

Meta traint zijn AI met data uit de Opus repository, wat een open source platform is dat authentieke teksten bevat voor diverse talen. Daarnaast maken ze ook gebruik van gegevens uit Wikipedia en andere bronnen om zo een meertalig taalmodel (MLM) te creëren. Het model stelt de AI in staat om direct tussen talen te vertalen zonder afhankelijk te zijn van Engelse data.

De vertalingen van het NLLB project worden vervolgens geëvalueerd met een benchmark van door mensen vertaalde zinnen. Sinds de eerste release in 2020 is de nauwkeurigheid van de vertalingen met 44%verbeterd.

Om de vertalingen tot het volgende niveau te brengen suggereren experts dat Meta moet samenwerken met moedertaalsprekers en taalspecialisten. William Lamb, professor in Gaelic etnologie en taalkunde, wijst erop dat veel moedertaalsprekers ouderen zijn die geen computers gebruiken, wat de samenwerking lastig maakt. Hij stelt voor dat Meta met organisaties zoals de BBC in zee gaat, die al werken aan het behoud van deze talen door middel van online content.

Een andere professor, Alberto Bugarín-Diz, benadrukt het belang van samenwerking tussen taalkundigen en technische specialisten om de datasets te verbeteren. Hij suggereert dat Meta kwalitatief hoogwaardige data moet zoeken. Daarbij is het belangijk geen inbreuk te maken op intellectuele eigendomsrechten.

Europa loopt volgens Prins Constantijn van Nederland het risico achterop te raken ten opzichte van de Verenigde Staten (VS) en China op het gebied van AI. Als speciaal gezant bij Techleap merkt hij op dat de nadruk op regulering in plaats van innovatie bevordering schadelijk kan zijn. De recent goedgekeurde EU AI Act legt strenge regels op aan AI toepassingen, afhankelijk van hun risiconiveau. Constantijn waarschuwt dat deze strikte regelgeving innovatie binnen Europa kan belemmeren, vooral in sectoren zoals gezondheidszorg.